Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

PARAMETR 
(gr. o‗lchovchi) — harf bilan belgilanuvchi va faqat muayyan 
konteksda o‗z mazmunini saqlab qoluvchi doimiy kattalik. 
PARITET
(lot
. paritas 
– tenglik) — tenglik, teng munosabat, bir xil vaziyatda 
bo‗lishlik; tomonlarning teng vakolatlilik prinspi. 
PARIYA 
— 1) Hindistonda daxlsizlar kastasining bittasiga - pariya kastasiga 
mansub kishi. 2) miskin, xo‗rlangan, har qanday huquqdan mahrum etilgan kishi. 
PARLAMENT
HUQUQI
— parlament a‘zolari amal qiladigan me‘yorlar. 
PARLAMENT
(fr. 
parler
– gapirmoq) — demokratik davlatlarda oliy vakillik va 
qonunchilik organining nomi. P. birinchi marta XIII asrda Angliyada tabaqalarning 

---

211 
vakillik organi sifatida tashkil qilingan. Oliy vakillik organlari turli mamlakatlarda 
turlicha ataladi. Jumladan, Buyuk Britaniya, Fransiya, Italiya, Kanada, Belgiya va b. 
davlatlarda P.; AQSH va Lotin Amerikasining aksariyat mamlakatlarida Kongress, 
Rossiya Federatsiyasida – Federal Majlis, Turkiyada – Buyuk millat majlisi, Litva, 
Latviya, Polshada – Seym va h.k. O‗zbekistonda esa Oliy Majlisdir. P. tuzilishiga ko‗ra 
bir palatali va ikki palatali tizim shaklida bo‗ladi. Tarixda uch palatali P. ham bo‗lgan 
(mas., JARda 1984-1994 yillarda). P.ni tashkil qilish tartibi, vakolat muddati, vakolat 
doirasi turli mamlakatlarda turlicha bo‗lib, ular Konstitutsiya hamda qonunlarda belgilab 
qo‗yiladi. 
PARLAMENT
DAXLSIZLIGI
— parlament deputatlarining daxlsizligi. Unga 
ko‗ra deputatning harakatlari uchun qamoqqa olish, sudga tortish man etiladi. 
PARLAMENT FRAKSIYASI
— parlament yoki uning palatasida bir partiyaga 
mansub deputatlar birlashmasi. Odatda Parlament fraksiyasi tarkibiga partiyaning 
yetakchilari va ko‗zga ko‗ringan arboblari kiradi. Parlament fraksiyasi partiyaviy intizom 
bilan bog‗langan bo‗ladi. Partiya fraksiyasiga maxsus organlar boshchilik qiladi. Alohida 
muhim ovoz berishlardan oldin Parlament fraksiyalari kengashib oladi. Parlament 
fraksiyalarini tashkil etish va ular faoliyati masalalarini parlament va uning palatalari 
reglamentlari, shuningdek, konstitutsiyaviy odatlar boshqarib turadi. O‗zbekiston 
Respublikasida 2002-yil 12-dekabrdagi ―O‗zbekiston Respublikasining Qonunchilik 
palatasi to‗g‗risida ‖gi qonunining 23-moddasiga muvofiq, deputatlar fraksiyasi quyidagi 
tartibda tuziladi: Qonunchilik palatasi deputatlari siyosiy, professional va boshqa asosda 
fraksiyalar va deputatlar guruhlari shaklida deputatlar birlashmalarini tuzishi mumkin. 
Fraksiya siyosiy partiyadan ko‗rsatiladigan deputatlar tomonidan partiya manfaatlarini 
Qonunchilik palatasida ifodalash maqsadida tuziladigan va belgilangan tartibda 
ro‗yxatdan o‗tkazilgan deputatlar birlashmasidir. Qonunning 24-moddasiga muvofiq, 
Qonunchilik palatasining kamida to‗qqiz nafar deputati fraksiya yoki deputatlar guruhini 
tuzish huquqiga ega. Fraksiyalar va deputatlar guruhlari ro‗yxatdan o‗tishi kerak. 
Qonunchilik palatasining majlisida fraksiya va deputatlar guruhining rahbari yoki boshqa 
vakili fraksiya yoki deputatlar guruhi tuzilgani haqida palataga axborot beradi. Hozirgi 
kunda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasida to‘rta kraksiya va 
bitta deputatlik guruhi o‘z faoliyatini olib bormoqda.