Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

PANELLI TADQIQOT 
(ing. ro‗yxat) — qayta (ikkilamchi) sotsiologik tadqiqot 
ko‗rinishi bo‗lib, bir xil ijtimoiy ob‘ektni bir xil dastur va metodika bo‗yicha ma‘lum bir 
vaqt intervalida o‗rganishni nazarda tutadi. Panelli tadqiqotning bosh maqsadi ijtimoiy 
jarayon yoki hodisaning rivojlanishi va dinamikasi tendensiyasini muayyan vaqt 
oralig‗ida tadqiq etish. Uning longityud tadqiqotlaridan farqi shundaki, keyingisida
ob‘ekt o‗zgarishi vaqt funksiyasi sifatida qaraladi. Panelli tadqiqotlarda esa ob‘ekt 
o‗zgarishi nazarda tutilgani holda, ular tashqi sharoitlar natijasi sifatida qaraladi.
PANISLOMIZM 
(pan... va islom) — butun dunyo musulmonlarining ruhiy birligi 
to‗g‗risidagi tasavvurga asoslangan diniy-siyosiy mafkura. XIX asr oxirida butun 
musulmon olamini mustamlakachilarga qarshi kurashishda birlashtirish to‗g‗risidagi 
harakatga Rossiya va Angliya imperiyalari, shuningdek. SSSR tomonidan berilgan sun‘iy 
nom. Biroq islomchilik g‗oyasi vujudga kelgan paytidan boshlab Rossiya va Angliya 
hukmron doiralari tomonidan panislomizm (ulug‗ islomchilik) tarzida soxtalashtirilgan 
edi. Xususan, Rossiya bolsheviklarining fikricha, bu g‗oya butun islom xalqlarini yagona 
davlat - xalifalik tuzish uchun kurashga da‘vat qilar emish. Sovet Rossiyasi va SSSR 
raxbariyati P.ga qarshi kurashda xuddi turkchilik va turonchilikka nisbatan bo‗lganidek 
qatiy choralar ko‗rgan. Ular P. va Panturkizm jadidchilik va bosmachilik harakatining 
asosiy mafkurasi deb hisoblashgan. Biroq islomchilik g‗oyasi vujudga kelgan paytidan 
boshlab Rossiya va Angliya hukmron doiralari tomonidan panislomizm (ulug‗ 
islomchilik) tarzida soxtalashtirilgan edi. Xususan, Rossiya bolsheviklarining fikricha, bu 
g‗oya butun islom xalqlarini yagona davlat - xalifalik tuzish uchun kurashga da‘vat qilar 
emish. Sovet Rossiyasi va SSSR rahbariyati P.ga qarshi kurashda xuddi turkchilik va 
turonchilikka nisbatan bo‗lganidek qatiy choralar ko‗rgan. Ular P. va Panturkizm 
jadidchilik va bosmachilik harakatining asosiy mafkurasi deb hisoblashgan.