Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

HARBIY XAVFSIZLIK
— bu xalqaro munosabatlardagi, davlatlararo 
aloqalardagi va davlatning mudofaa imkoniyatlarining shunday holatiki, bunda urush 
xavfi minimal darajaga olib kelingan bo‗ladi. Harbiy xavfsizlikning ta‘rifidan kelib 
chiqqan holda uning tashqi va ichki sohalarini ko‗rishimiz mumkin. 
HARBIY XAVFSIZLIKKA TAHDID
— qurol-yarog‗ ishlatish yo‗li bilan 
mamlakatning ozodligiga, mustaqilligiga suverenitetiga, davlat birligiga, hududiy 
yaxlitligiga, uning milliy mulkiga, milliy qadriyatlari va manfaatlariga qaratilishi 
mumkin bo‗lgan tahdid; harbiy bayonotlar; namoyishkorona harakatlar, shantaj, bosim, 
harbiy vositalarni ishlatish yo‗li bilan amalga oshiriladigan hatti-harakatlar, tasodifiy 
harbiy to‗qnashuvlar, shun., tasodifiy yadro urushining yuzaga kelish imkoniyati. Uning 
manbalari quyidagilar: ekstremistik-ekspansiv maqsadlarda harbiy tazyiq qo‗llashning 
mumkinligini tan olinishidan kelib chiqadigan harbiy doktrinalar va harbiy siyosat; 
boshqa davlatlar harbiy qudratining ularning mudofaa ehtiyojlaridan ortiq darajada 
kuchayishi, yadro qurolining mavjudligi va yadro urushi xavfining saqlanib qolishi; 
yadroviy imkoniyatni qo‗lga kiritishga intilayotgan bir guruh davlatlarning mavjudligi; 
harbiy-siyosiy notinchlikning keskinlashuvi (mintaqaviy va umumbashariy); harbiy-
siyosiy keskinlik o‗choqlarining va qurolli nizolarning davlat chegarasida va uning 
hududida mavjudligi; harbiy razvedkalar faolligining o‗sishi; harbiy xavfsizlikka oid 
shartnomalarning buzilishi va h.k.
HARBIY XIZMAT
— fuqarolarning qurolli kuchlar harbiy qismlari va 
muassasalarida harbiy majburiyatni bajarishdan iborat davlat xizmati turi. 
HARBIY-IQTISODIY RESURSLAR
— urushning tayyorgarligi va olib borilishi 
manfaatlarida qo‗llaniladigan moddiy, ijtimoiy va moliyaviy resurslar; harbiy iqtisod 
doirasida amalga oshadi. Har bir davlat resurslari cheklangan bo‗lganidan H.i.r. 
taqsimlash ilmiy asoslangan bo‗lishi shart, mumkin bo‗lgan chegaradan chiqishi, 

---

107 
tarqalishi teskari natijalarga olib kelishi mumkin (mamlakat iqtisodining butunlay 
kuchsizlanishi). H.i.r.ni samarali effektiv qo‗llashda muhim vosita bu ularning 
taqsimlanishi bo‗yicha ilmiy asoslangan qarorning mavjudligidir.