Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

GEOSIYOSIY HUDUD
— o‗zining siyosiy, iqtisodiy, madaniy sohalardagi 
yaqinligi va barqarorligi bilan boshqalardan farqlanib turadigan geostrategik hududning 

---

99 
bir qismidir. Geosiyosiy hudud geostrategik hududga nisbatan ixcham va uyushganligi 
bilan xarakterlanadi. 
GEOSTRATEGIK MINTAQA
— bu alohida davlatlar yoki davlatlar guruhining 
turli xil qarama-qarshi manfaatlari joylashgan yirik geografik makon bo‗lib, geostrategik 
mintaqa o‗zaro bog‗liq va o‗zaro daxldor bo‗lgan milliy va mintaqaviy xavfsizlikni ifoda 
etadi. Ko‗pgina manbalarda ―Geostrategik Region‖ deb yuritiladigan ushbu tushuncha 
xalqaro xavfsizlik va barqarorlikni qo‗llab quvvatlash uchun ro‗y berishi ehtimoli 
bo‗lgan harbiy tahdidlardan ogoh etish va neytrallashtirish (Shimoliy Amerika, 
Yevroosiyo, Afrika geostrategik mintaqa va b.lar) bo‗yicha chora-tadbirlar tizimini 
ro‗yobga chiqarishda umumbashariy ahamiyatga ega bo‗lgan yer hududining bir qismini 
ifoda etadi. 
GERB
(polyakcha 
–
«herb»
, nem
.
«erbe»
–
«meros» so‗zidan olingan) — biron-bir 
mamlakat yoki hududiing siyosiy va tarixiy xarakterdagi g‗oyalari majmuasini, o‗ziga 
xos tabiiy va xo‗jalik xususiyatlari, tabaqaviy tafovutlarini, shaxs, urug‗ va b.ning 
shajaralarini ifodalovchi alohida ramziy belgi. G.lar quyidagi tur va toifalarga bo‗linadi: 
davlat G.lari; shahar, viloyat, gubernya va b.ning G.lari; korporatsiya (o‗rta aerlardagi 
sex, gildiya va birodarlik)larning G.lari; urug‗larning G.lari. G.lar rangi, shakllari, 
rasmlari bilan o‗zaro farqlanib, maxsus qoidalarga binoan ishlanadi va maxsus terminlar 
bilan tavsiflanadi. G. antik davrlarda paydo bo‗lgan. Shumer davlatining G.ida sher 
boshli burgut, Qadimgi Rim davlati G.ida burgut tasvirlangan. Amir Temir davlatining 
ham G.i bo‗lgan. Bu G.da 3 halqa tasvir etilgan bo‗lib, bu Amir Temurning uch iqlimda, 
ya‘ni Shimimol, Jananub va G‗arbda hukmron ekaniga ishoradir. O‗rta asrlarda ko‗pgina 
shaharlar o‗z G.iga ega bo‗lgan. Venetsiya G.ida qanotli sher tasvir etilgan. G‗arbiy 
Yevropada G.lar urug‗, merosxo‗rlik belgilari sifatida salb yurishlari davri (XI-XII a.lar) 
da yuzaga kelgan. Keyinchalik bayroqlar, qog‗oz pullar, muhrlar, qog‗ozlarda G.larning 
tasviri tushirila boshlandi. G. va ularning tarixi bilan geraldika fani shug‗ullanadi (yana 
q. Davlat gerbi). 
GERONTOKRATIYA
— hokimiyatdagi elitaning tarkibida yoshi katta (pensiya 
yoshidagi)larning salmog‗ining ortishi yoki siyosiy elitaga konservativ kayfiyatda 
bo‗lgan katta yoshdagi shaxslarning ortishi. Mas.: sobiq Sovet Ittifoqining L.Brejnev 
davrida partiya boshqaruvidagilarning o‗rtacha yoshi 72 yosh bo‗lgan.