Нафас олиш физиологияси Режа

2 — алвеолалар ҳавоси билан қон ўртасидаги газлар алмашинуви,
3 — қондаги газларнинг ташилиши,

4 — қон ва тўқма ўртасидаги газлар алмашинуви,
5 — ҳўжайравий ёки тўқма нафас олиши,
( ҳужайралар орқали кислороднинг қабул қилиниши ва карбонат ангидриднинг чиқарилиши).

Ўпкаларнинг вазифалари:

• 1. Метаболик (нафасолиш)
• 2. Нометоболик ( нафасолишсиз-недыхательные)

Ўпкаларнинг метоболик функциялари:
1. Газлар алмашинуви
2. Қоннинг рН ни бошқариш

Ўпкаларнинг метоболик бўлмаган вазифалари :

• 1. Ҳимоя функциялари:
• - Ҳавонинг ва нафас олиш йўлларининг механик тозаланиши;
• -имунитетнинг носпецифик ва гуморал омиллари.
• 2. Биологик фаол моддалар метоболизми:
• - Кининлар, простагландлар, биоген аминларнинг парчаланиши ва деградацияси.
• - Биологик фаол моддаларни ишлаб чиқарилиши ёки фаоллаштирилиши. - тромбопластин, гепарина, ангиотензина II ва бошқ.

• 3. Терморегуляция
• 4. Сувнинг бошқарилиш баланси (500 мл./сут.)
• 5. Қон депоси (500 мл.)
• 6. Экскретор (сув, алкогол, эфир, ацетон ва бошқ. др. Учувчи моддалар)
• 7. Сўриш (эфир, хлороформ и т . д.)
• 8. Товушларни ҳосил қилиш ва сўзлашиш.

Нафас олиш системаси

• Нафас олиш системаси икки қисмдан иборат. : Юқори ва пастки нафас олиш йўллари ;
• Икки қисм орасидаги чегара қалқонсимон тоғайнинг пастки чегарасига тўғри келади.
• Юқори нафас олиш йўллари бурун бушлиғи, халқум, Евстахиев найи ва бошқалар;
• Қуйи нафас йўллари трахея, бронхлар, бронх ва и альвеола капиллярлари.

Анатомик характеристика юқори нафас йўллари

• Бурун, бурун йўллари (нафас олиш йўллари), чақалоқларда бурун синуслари тор +шилимшиқ парда қон томирларга бой. тор + шилимшиқ парда қон томирларга бой} → болани инфекциялар ва шишларга қарши ҳимоясиз бўлишига олиб келади.;



• Инфекция, бурун бушлиғининг шишиши ва бурунни тиқилиб қолишига бурун нафас олиш йўлларининг торайишига олиб келиб, бу нафас олишни ва сўришни қийинлаштиради.
• There are not inferior (lower) nasal passages (until 4 years) and as a result rarely epistaxis in infants;

• Болаларнинг бурун синуслар 2 ёшидан кейин ҳам ривожланишни давом эттиради, 12 ёшида тугалланади; чақалоқларда юқори жаҳ синуслари бўлмайди; пешона синуслари болалик даврида яхши ривожланади. Болалар синуситлардан қийналади; ғалвирсимон, юқори жағ синуслари инфекциялардан ҳимоясиз ҳисобланади.

• Халқум 3-4-бўйин умуртқасининг рўпарасида жойлашган;
• Товуш ва шилиқ пардалар қон томирларга ва лимфа тўқималарига бой , ялиғланишга мойил, шишади, шунинг учун болалар ларингитдан қийналади., нафас олиш йўлларини чеклайди, нафасни қисилишига сабаб бўлади.;