N. X. Shomirzayev tibbiyot fanlari doktori, professor



Download 15,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet300/306
Sana16.01.2022
Hajmi15,63 Mb.
#373889
1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   306
Bog'liq
Odam anatomiyas,F.Bahodirov

Bezlarning о
 
‘rtacha og
 ‘
irligi
:
1-5  y o s h la r d a - 2 6   gr
6 -1 5   yoshlarda -  2 5 -3 5   gr
1 6 -2 0  yoshlarda -  2 6 -2 7   gr
2 6 -4 5   yoshlarda -   19  gr
6 0 - 7 0  yoshlarda -  6 gr gacha kam ayib  ketadi.
T im u s  k o ‘ks  oraligM ning  old in g i  yuqori  q ism id a  p levralararo  soha  -  
area  interpleurica 
su perio r 
d a jo y la sh g a n .
B ez old tarafdan  to ‘sh suyagi  dastasi  va tanasi  IV q o v u rg ‘a to g ‘ayining birlashgan sohasigacha 
c h eg aralab   turadi.  A yrim   hollarda,  bezning  b o ‘yin  qism i  yaxshi  rivojlanganligi  sababli  k o ‘krak 
q afasining yuqori teshigi orqali k o ‘tarilib, uning uchi qalqonsim on bezning b o ‘yin qism igacha yetib 
boradi.
T im us  organizm ni  lim fotsitlar bilan  ta ’m inlab,  uning  him oya  kuchini  oshiradi.  Tim usda  ishlab 
chiqariladigan  gorm onlar  qonga  o ‘tib,  oq  qon  tanachalari  faoliyatini  oshiradi.  O rganizm da  kalsiy 
alm ashuvini boshqarib turadi va uning o ‘sishini ta ’m inlaydi. Organizm noqulay sharoitga tushib qol- 
ganda, tim us gorm onlari him oya m exanizm larini ishga solib, organizmni shu sharoitga m oslashishiga 
yordam  beradi  va bunday  sharoitdan olib chiqadi.
Rivojlanishi.
  A yrisim on  bez  hom ila  rivojlanishining  birinchi  oyi  oxirida  uchinchi  ju ft  ja b ra 
c h o ‘n ta klarining halqum  epiteliysida rivojlanadi.
T o ‘g ‘nogMch boshchasidek keladigan ju ft ayrisim on bez kurtaklari em brionning kaudal tom oniga 
qarab o ‘sib boradi.
A yrisim on bez p o ‘stloq ham da m arkaziy qism lardan  iborat boMib,  uning p o ‘stloq qism ida ju d a 
k o ‘p lim fotsitlar joylashgan va ular rivojlanish jarayonida ju d a  tez ko ‘payadi. Shunday qilib, bez limfo 
epitelial  tuzilishga ega boMib,  m orfo-fiziologik jihatdan m urtaklar bilan um um iyligi  taqqoslanadi.
Y osh  o ‘tishi  bilan  bezda  lim fotsitlar  kam ayib,  ulam ing  o ‘mini  indifferent  q o ‘shuvchi  to ‘qim a 
toMg‘azib boradi.  Bu to ‘qim alarda y o g ‘  qatlam i  yigMla boshlaydi.
6.3.8.  B uyrak usti bezi
G landula suprarenalis -  
ju ft,  uncha katta boMmagan yassi shakldagi  a ’zo.
0 ‘ng  b u yrak  usti  bezi  uchburchaksim on  shaklda  boMsa,  chapdagisi  yarim oysim on  shaklda 
boMadi.
B ezning  uchta  yuzasi  tafovut  etiladi:  oldingi  -  
facies  anterior 
botiq  boMib,  undan 
vena  cen­
tralis 
chiqadi. O rqa yuzasi 
-  facies posterior 
diafragm aning bel qism iga 
(pars lumbalis) 
yum shoq 
biriktiruvchi to ‘qim a orqali birikib turadi. Pastki yuzasi -  
facies inferior (renalis) 
buyrakning yuqori 
uchi  bilan birikib turadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Buyrak  usti  bezining  yuzalari  medial  va  yuqori  chetlari 
niargo  medialis  et  superior 
bilan 
chegaralanadi.  0 ‘ng  buyrak  usti  bezining  yuqori  qirrasi  uchliroq  b o ‘lib,  uchi 
apex  su praren a- 
lis 
ni  hosil  qiladi.  Buyrak  usti  bezlari  yupqa biriktiruvchi  to ‘qim ali  parda bilan  o ‘ralgan.
Buyrak usti bezi tashqi -  p o ‘stloq va ichki -  m ag ‘iz m oddasidan tuzilgan.  P o‘stloq qism i -  
sub­
stantia corticalis 
sarg‘ish rangli, m ag‘iz qismiga nisbatan ancha kattaroq.  Bez p o ‘stlog‘i uch qavatga: 
tashqi,  o ‘rta  va  ichki  qavatlarga b o ‘linadi.  Tashqi  qavati  koptokchalar zonasi  -  
zona  glomerulosa, 
yum aloqlashgan shakldagi hujayralar yig‘indisidan iborat.  Bevosita tashqi qatlam i tagida ancha katta, 
radial joylashgan  silindrsim on  hujayralar yotadi.  Bu  qavatni  o ‘rta  tutam li  qavat -  
zona  fasciculata 
deb ataladi.  M ag‘iz m oddasi  bilan  chegara hosil  qilib joylashgan,  yupqa  biriktiruvchi  to ‘qim a  v o si­
tasida to ‘r hosil  qilgan  to‘rsim on  qavat -  
zona  reticulata 
deyiladi.  Tutam li  qavatda esa q iz g ‘ish  va 
sarg‘ish  rangdagi  pigm entlarni  ko ‘rish  mumkin.
B uyrak  usti  bezining  m ag‘iz  moddasi  -  
substantia  medullari  (paraganglion  suprarenalis) 
buyrak  usti  paragangliyalaridan  tuzilgan.  M ag‘iz m oddasi  bezning  uchdan  bir qism ini  tashkil  qiladi 
va p o ‘stloq  m oddasidan qoram tirroq  rangga ega ekanligi  bilan  ajralib  turadi.

Download 15,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   306




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish