N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov


XII.4. Suv transporti orqali tashish



Download 2,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet158/243
Sana11.01.2022
Hajmi2,58 Mb.
#346286
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   243
Bog'liq
fayl 1732 20210906 (1)

 
 
XII.4. Suv transporti orqali tashish 
Bu  transport  orqali  asosan  neft  va  uning  mahsulotlari  tashilib,  ular  dengiz 
daryo tankerlarida, kemalarda va barjalarda amalga oshiriladi. 
 
XII.6-rasm. Neft va neft mahsulotlarini tashuvchi tankerning umumiy sxemasi

1,2...12

 
bo‘limlar; 
13

 mashina zali bosh qismi; 14

 
o‘rta qismi; 
15

 burun qismi. 
 
Suv yo`llari bo`lgan mintaqalarda bu transport orqali umumiy tashiladigan neft 
va  uning  mahsulotlarini  13  foizi  tashiladi.  Suv  transporti  temir  yo`l  transportiga 
nisbatan  ko`pgina  avzalliklarga  ega.  Masalan,  tashilayotgan  mahsulotning  massa 
birligiga sarf bo`ladigan yoqilg`ining kamligi; xizmat qiluvchi ishchilarning kamligi; 
harakatdagi  transport  sostavi  (tizmasi),  yuk  ko`taruvchanlik  birligiga  bo`lgan  metall 
sarfining  kamligi  va  boshqalar.  Suv  transportida,  sostav  (tizma)  umumiy  og`irligini 
ular  orqali  tashilayotgan  mahsulotlar  og`irligiga  bo`lgan  nisbatini  ko`rsatuvchi 
koeffitsiyenti qiymati 0,4 tashqil qiladi. Temir yo`l transportida esa, bu  koeffitsiyent 
0,7 

  0,8  ni  tashqil  qiladi.  Undan  tashqari,  suv  transport  sostaviga  (tizimiga) 
sariflanadigan  kapital  harajatlar  temir  yo`l  transportiga  ko`ra  bir  necha  bor  kam 
sariflanadi. 
Suv  transportning  xususiyatlari.  Suv  transportining  boshqa  transportlarga 
qaraganda  asosiy  kamchiliklaridan  biri 

  suv  transportining  mahsulot  tashiladigan 
geografik  yo`nalishiga  to`g`ridan 

  to`g`ri  mos  kelmasligidir.  Bu  o`z  navbatida  yuk 
tashish  masofasini  uzoqlashtiradi.  Neft  quyuvchi  kanallar,  o`zi  yuruvchi  (tankerlar) 


180 
 
va  tortib  yuriladigan  (barjalar)  ga  bo`linadilar  (
XII.6-
rasm).  Tankerlar  o`z  navbatida 
dengiz  va  daryo  turlariga  bo`linadilar.  Dengiz  tankerlarining  yuk  ko`taruvchanligi 
(ularning  turlariga  ko`ra)  4000 

  50000  tonnani,  k
o’


  daryo  tankerlarining  yuk 
ko`taruvchanligi  500 

  5000  tonnani  va  sudrab  yuriladigan  barjalarning  yuk 
ko`taruvchanligi 1000 

 120000 tonnani tashqil qiladi. Yuk ko`taruvchanlik 100
·
10
3
 
tonnadan  ortiq  tankerlar  ham  mavjud.  1975  yilda  qurilgan  «qirqim» 
supertankerl
arining yuk ko`taruvchanlik 150·
10

t. tashqil qiladi. Uning uzunligi 330 
m, kengligi  45  m  va  cho`kishi  17  m
, yuk ko`taruvchanligi 450·
10
3
  t. bo`lgan  ayrim 
gigant 

 tankerlar ham bor. Uning uzunligi 380 m, kengligi 62 m va balandligi 36 m. 
Tankerlar  uzunligi  bo`yicha  3  qismga  bo`linadilar:  bosh,  o`rta  va  burun 
bo`limlariga.  Tankerlarni  o`rta  qismida  neft  va  uning  mahsulotlari  tashiladi.  U 
tankerni  bosh  va  burun  bo`limlaridan  kafedrom  yordamida  ajratib  quyilgan. 
Kafedrom  ikki  qavatli  to`siq  bo`lib,  ularning  o`rtasi  suv  bilan  to`ldirilgan.  Burun 
qismida,  asosan,  quruq  yuklar  tashiladi.  Tankerlarda  yuklarni  tushirish  va  ortish 
ishlari 
qo’zg’almas  quyuvchi  quvur
larda  amalga  oshirladi.  Neft  mahsulotlarini 
tushirish va haydash uchun tankerlarda ishlab chiqarishda qobiliyati soatiga 2000 m
3
 
mahsulotlarni tushira oladigan nasos guruhlari o`rnatilgan. 
 

Download 2,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   243




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish