N sadriddinov, A. Rahimov, A. Mamadaliyev, Z. Jamolova fizika 0 ‘qitish uslubi asoslari

q
z a ry a d d a n
r
m asofadagi 
n u q t a d a k u c h la n g a n lik n im ag a te n g boMadi: a) v a k u u m d a ;
b) dielektrik singdiruvchanligi e boMgan m u h i td a ? (SI siste­
masida)
4. Q a n d a y e l e k t r m a y d o n b i r jinsli boMadi? U k u c h
chiziqlari y o rd a m id a q a n d a y tasvirlanadi?
5. Bir jinsli e le k tr m a y d o n d a zaryadli z a rra c h a q a n d a y
h arakat qiladi?
4 - t o p s h i r i q . E lek tr m a y d o n d a q a n d a y s h a r o itd a ish 
bajariladi va u n im ag a b o g ‘liq b o ‘lishi an iqlansin.
S a v о 11 a r:
1. E lek tr m a y d o n n i n g bir n u q ta sin in g p o te n sia li d e b n i ­
m aga aytiladi?
2. M a y d o n n in g ikki nuqtasi orasida zaryadni k o 'c h ir is h d a
bajarilgan ish kattaligi n im alarg a b o g 'liq boMadi? Bu ish- 
ning xususiyati n i m a d a n iborat?
3. Elektr m a y d o n id a zary ad n i k o ‘c h irish d a bajarilgan ish 
qaysi h o ld a m a n fiy boMadi?
5 -t о p s h i r i q. E lek tro statik va gravitatsion m a y d o n l a r -
ning xossalarini solishtiring.
9
-
129

---

S a v о 11 а г:
1. Elektrostatik va gravitatsion maydonlaming xossalarida qan- 
day um um iylik m avjud? U lam in g tub farqi n im a d a n iborat?
2. E le k tr m a y d o n d a z a ry a d n i k o ‘ch irish d a g i ish b ila n
to rtis h ish m a y d o n i d a ji s m n i k o ‘chirishdagi ishning o ra sid a 
q a n d a y u m u m iy lik bor?
3. Bir jinsli e le k tr m a y d o n d a za ry ad n i k o ‘c h iris h d a b aja- 
rilg an ish b i l a n (
A A = q E d )
t o r t is h is h m a y d o n i d a j i s m n i
k o ‘c h iris h d a bajarilgan ishning o'x shashligi (analogiyasi) n i ­
m a d a n ib orat?
0 ‘quvchilarning sem inarga tayyorlanishi
0 ‘q u vchilarga h a r b ir m avzuni o ‘tg a n d a sh u n g a m o s to p -
shiriqni tayyorla b borish tavsiya qilinadi. H a r b ir to p sh iriq q a
q o 'y ilg a n savollar o ‘quvch ilarn i t u s h u n c h a la r n i n g belgilarini 
yaxshiroq o'z lashtirishlariga y orda m beradi. 0 ‘quvchilarga se­
m i n a r d a r s id a n k a m id a b ir hafta o ld in u h a q d a y o ‘l la n m a
beriladi. U n d a h a r bir savolga javob b og‘langan h olda boMishi, 
to p sh iriq d a g i savollarga asosan tay an ish lozimligi, ja v o b la r 
c h i z m a la r va fo r m u la la rn i doskaga yozish bilan t o ‘ldirib b o - 
rilishi, q o ‘s h i m c h a a d a b iy o t l a r n i o ‘qib t u s h u n c h a l a r n i n g
m a z m u n i n i y a n a d a c h u q u r r o q o ch ib borilishi m aqsadga m u -
vofiqligini aytib o ' t m o q lozim .