N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

Boshqarish strukturasini belgilovchi omillar.
№
1.
2
.
Bclgilar g u ru h lari
Strukturani aniqlovchi 
bclgilar.
Strukturaga 
ta’sir 
kiluvchi omillar.
3.
Strukturani
optimallashtiruvchi
belgilar.
Belgilar va om illar
- boshqarish maqsadi;
- boshqarish funksiyalari va vazifalari;
- xizmat qilinadigan regionlar va iste’mochilar 
guruhi;
- ish vaqti rejimi va intervali va boshqalar;
- tashqi muhit;
- texnologiya;
- korxonaning katta-kichikligi;
- biznes strategiyasi;
- xodimlar soni;
- qabul qilinadigan qarorlar tizimi;
- shakllangan struktura va boshqalar;
- yuqori malakali xodimlarga ega bo'lgan, uncha 
katta bo'lm agan bo’limlar va bo'g'inlar;
- ko'p bo'lm agan bo’limlar va bo'g'inlar;
- o'zgarishlarga nisbatan sezgirlik va hozir javoblik;
- yuqori darajadani unumdorlik;
- past darajasidagi xarajatlar;
ish 
grafigining 
bevosita 
iste'molchilarga 
moslashganligi va boshqalar.
195

---

B o 'lin m a la r 
y ig 'in d isi, 
ulam in g
tarkibi 
va 
o 'z a ro
aloqa 
shakllari 
k orxonalarning ishlab chiqarish strukturasi tashkil etadi. H ar b ir korxona o 'zig a 
xos ishlab chiqarish strukturasiga egadir.
Shunday qilib, boshqarishning m aqsadlari, funksiyalari, vazifalari, o b ’ektlari 
va organlari uning tashkiliy strukturasim belgilab beradi.
2. Boshqarish strukturasi turlari
Ohiziqii struktura
Chiziqii-shtabli struktura
&
Fuuksioual struktura
^
Cliiziqli-fuiik.sional struktura
Dasturli-tnaqsadli strukti.ua
B oshqarishning quyidagi asosiy tashkiliy strukturalari m a ’lum:
14.1 - chizma. Boshqarish strukturalarining tashkiliy turlari
Y uqorida keltirilgan qoidalar va om illar tasirini inobatga olgan holda 
boshqaruvning tashkiliy strukturalarini loyihalash m um kin. U lam in g asosiy turlari 
sifatida quyidagilarni keltirish mum kin: ch iziq li(p o g ’onali) struktura, chiziqli- 
shtabli, funksional struktura, chiziqli-funksional, dasturli m aqsadli, chiziqii 
m ahsulotli (divizional), m atrisali, loyihali, xoldingli strukturalar.
C hiziqii struktura boshqarish strukturasining eng sodda turi b o ’lib, u quyidagi 
k o ’rinishga ega.(14.2-chizm a). 
Jr*L
R a h b a r