N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

S o‘fiyona 
yondashuv. U nda tom onlardan biri o ‘z raqibini donolik qilib 
mag‘lub qilishi ham mumkin.
Avtoritar 
yondashuv. U nda tom onlardan biri o ‘zining obro‘sidan 
foydalanib, o ‘z nuqtai nazarini o ‘tkazishi mumkin.
Tanqidiy 
yondashuv. Bahs ishtirokchilaridan b a’zilari o ‘z raqibining 
faqat kamchiligi, kuchsiz o‘m i va mavqeiga diqqatni jalb qiladi va, aksincha, 
raqibining fikridagi ijobiy unsurlam i ko ‘rishga intilmaydi va muammoning 
yechimi b o ‘yicha o ‘z takliflarini ham bera olmaydi.
Dogmatik 
yondashuv. U nda tom onlardan biri bahsni haqiqatni o ‘z 
manfaati uchun o ‘zining shaxsiy maqsadlariga muvofiq keladigan tomonga 
boshlab ketadi.
Pragmatik 
yondashuv. Ishtirok etuvchilardan biri va har bir tom on 
faqatgina haqiqatni o ‘m atish uchungina bahs yuritmaydi, balki undan 
o‘zlarining yashirin va bahs ishtirokchilariga m a’lum b o ‘lmagan amaliy 
manfaatlariga burish uchun foydalanadi.
101

---

Bahsni o ‘tkazishda quyidagi qoidalarga ahanriyat berish lozim:
• 
opponentining o 'z fikrin i asoslovchi so'zini tinglab, kuzatib borishi;
• opponentini so'zlashdan to'xtatib qo'yishga shoshilmasligi;
• 
m ayda-chuyda detallarga e ’tibor qaratmasligi, eng m uhimini kcfrishga,
tushunishga harakat qilishi;
• 
kuchsiz (frinlar, dalil-isbotlar, misollami topish va tahlil qilish;
• 
opponentini o(‘zidan kuchli deb hisoblamaslik;
• 
oiziga haddan tashqari bino q&’yish va ishonishga ruju bermaslik;
• 
qo'rqish raqib oldida magilubiyat ekanligini esda tutish.
Namima «Bahsda g‘olib kelish san'ati» (P.I. Pidkasistoy tomonidan
isMab chiqilgan, o ‘yini.
Bu о ‘yin 2,3 soatga m o ‘ljallangan.
0 ‘yinning maqsadi — talabalaming bahs-munozara olib borish malakalari 
va qobiliyatlarini rivojlantirish va baholash.
Munozara — bahsning muammolari. Bahs-munozaraga olib chiqiladigan 
m uam m o talabalar uchun dolzarb va qiziqarli bo ‘lishi kerak.
N am una tariqasida quyidagi savollami qo‘yish mumkin:
1. M ening ijodiy, raqobatbardoshlik shaxsiyatim g‘oyasi qanday?
2. Shaxsning ijodiy, ziyolilik, raqobatbardoshlik xususiyati nimalarda 
ko‘rinadi?
3. Shaxsning mustaqil rivojlanish jarayonini m en qanday tasaw u r 
qilaman.
4. Bozor iqtisodi munosabatlari sharoitida o ‘zimni qanday unga bahshida 
qilaman.