N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

7-amaliy mashg‘ulot
Ishning maqsadi:
payvand qilish uchun payvandtag va payvando‘st 
tanlash hamda yorma payvand qilishni o‘rganish.
Payvand qilishni o‘rganish
4.
Tok ekin mashinalarida yoki qo‘lda, 
shuningdek, chuqur qaziydigan burg‘u 
(gidrobur) yordamida o‘tqaziladi. Bunda 
tok tuplari 3×2 m, 3×2,5 m tartibda 
o‘tqazilishi agrotexnik jihatdan maqsadga 
muvofiq ekanligiga e’tiborni qarating. 
Tok qalamchasi rivojlanishi uchun 
hamda kuchli quyosh nuridan saqlash 
maqsadida maxsus materiallar bilan 
o‘rab qo‘yish ham maqsadga muvofiqdir.
Toklarni burg‘u (gidrobur) yordamida 
o‘tqazish ularning aniq joylanishini 
ta’minlaydi va bunda ishchi kuchi tejaladi, 
ko‘chatlar qurib qolmaydi, natijada, 
yosh ko‘chatlarning 95–98 foizi ko‘karib, 
rivojlanadi. 
Muammoli topshiriq
DIQQAT!
@edurtm_uz

---

193
Jihozlar: 
mevali daraxtlarning shoxlari va bir yillik novdalari, bog‘ qaychi, 
maxsus pichoq, bolg‘acha, bog‘ malhami (mumi) yoki izolenta (skotch), 
plyonka, gultuvak, xavfsizlik texnikasi qoidalari bo‘yicha yo‘riqnoma.
Ishning bajarilish tartibi
Payvand qilish
deganda, maxsus usullar yordamida bir o‘simlikning novdasi yoki 
kurtagini boshqa o‘simlikka ulash yo‘li bilan yangi bir o‘simlik o‘stirish tushuniladi. 
Ko‘paytirilishi lozim bo‘lgan o‘simlik poyasi (shox, qalamcha, kurtak) 
payvando‘st
, 
payvandning asosi esa 
payvandtag
deb ataladi. Ularning bir-biriga nisbatan 
joylashuviga qarab, payvand o‘simlikning tepa qismida yoki yonboshida amalga 
oshirilishi mumkin.
1. Kuzning oxiri, qishning 
boshida o‘tgan yilgi 
o‘simlikdan qalamcha 
kesib olinadi va yerga 
ko‘mib qo‘yiladi.
2. Erta bahorda payvandtag 
yerdan qazib olinadi va 
ildizidagi tuproq qoqib 
tashlanadi. Payvandtag 
yonlamasiga kesiladi.
3. Kesmaning qoq 
o‘rtasidan 3 cm 
chuqurlikda yorma hosil 
qilinadi.
4. Qalamchaning 
yuqori qismidagi kurtak 
ustidan qiyalama, 15 cm 
pastroqdan yonlama 
kesma olinadi.
5. Qalamchaning quyi 
qismida ikki tomoni 
kesilgan pona hosil qilinadi.
6. Qalamchaning ponali 
uchi payvandtag yorig‘iga 
kiritiladi. Qalamchaning 
bir qismi yoriqdan chiqib 
turishi ham mumkin.
1. Ish o‘rnini xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilgan holda tashkil qilish 
orqali payvand qilish uchun payvandtag va payvando‘st tanlash hamda kurtak 
payvand qilishni o‘rganish.
@edurtm_uz

---