N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

189
T/r
Ish ketma-ketligi
Ish ketma-ketligi bo‘yicha 
rasmlar
1.
Tok qalamchalari, asosan, kuzda (oktabr, noyabr 
oylarining o‘rtalarida), baʼzan bahorda shira 
harakati boshlanmasdan oldin ham olinadi. Tok 
tuplari qishda ko‘miladigan yerlarda kuzda tok 
kesish bilan bir vaqtda, ko‘milmaydigan yerlarda 
esa erta bahorda olinadi. Tok qalamchalarini olish 
muddatlariga amal qilgan holda qalamchalarni 
tayyorlang.
2.
Qalamcha tayyorlashdan oldin novdaning barglari 
va uchki qismini olib tashlang. Qalamchalarni 
novdaning o‘rta qismidan 2–3 kurtakli qilib 
tayyorlang. Qalamchalarni bir ko‘zli qilib 
tayyorlash ham mumkin.
3.
Qalamchalarning uzunligi, odatda,
50–60 cm, yo‘g‘onligi esa kuchli o‘sadigan 
xo‘raki va kishmishbop navlarda (husayni, toyifi, 
kattaqo‘rg‘on, nimrang, qora va oq kishmish 
va h. k.) 6–13 mm, o‘rtacha va kuchsiz o‘suvchi 
vinobop navlar (saperavi, pushti muskat, asl 
qora, Venger muskati va h. k.)da 510 mm, bo‘g‘im 
oralig‘i esa 5–15 cm bo‘lishiga e’tibor bering.
Birinchi bosqich.
Tokdan qalamcha olish texnologiyasini o‘rganish.
6-amaliy mashg‘ulot
Ishning maqsadi:
tok qalamchalarini olish, saqlash va ekish 
texnologiyasini o‘rganish.
Jihozlar: 
tokning bir yillik qalamchalari, tok qaychisi, pichoq, qalam, 
qog‘oz, chizg‘ich, tokchilikka oid ko‘rgazmali materiallar, asbob-uskuna va 
moslamalar, xavfsizlik texnikasi qoidalari bo‘yicha yo‘riqnoma.
Ishning bajarilish tartibi 
1. Ish o‘rnini xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilgan holda tashkil qilish 
orqali tok qalamchalarini olish, saqlash va ekishni o‘rganish bosqichma-
bosqich amalga oshiriladi.
Tok qalamchalarini olish, saqlash va ekish 
texnologiyasini o‘rganish
@edurtm_uz

---