N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

kitob uchun adib yuzdan ziyod hikoya, ertaklar yozadi. «Uch ayiq»,
«Filippok» lar shular jumlasiga kiradi. Adabiy jamoatchilik vapedagoglar
bu asami zo'r mamnuniyat bilan qabul qiladilar. Bu kitob har tomonlama
bolalaiga mos tushadi. Tolstoy kitob haqida: «Mazkur «Alifbe» haqidagi
orzularim ro'yobga chiqqanidan, uni rus bolalarining ikki avlodi o'qib,
dastlabki poetik zavqni shu kitobdan olishlaridan faxrlanaman. Bu kitobga
hammasidan ham ko'p mehnat va muhabbatimni jo qildim, u hayotimning
muhim sahifasi bo'lishiga aminman» — deb yozgan edi.
Bu darslik qayta-qayta bosildi. Hatto, 1921 yilda ham uning so'nggi
nashri chop etiladi.
Tolstoyning har bir asari turmushning, bolalar hayotining bir
tomonini ochib berishga qaratilishi bilan muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki
hayotni, bolalami qattiq sevgan va unga mehr-oqibati juda katta bo'lgan adib
kichkintoylaiga qarata yozilgan har bir katta-kichik asar hayotiy bo'lishini
istaydi va o'zining bu qaroriga butun ijodi davomida sodiq qoladi.
Tolstoyning bolalaiga bag'ishlab yozgan barcha katta-kichik asarlarida
oddiy inson obrazi ko'zga yaqqol tashlanib turadi. Buning isboti tariqasida
adibning bir qator asarlariga nazar tashlab o'tishga to'g'ri keladi. Bir bog'bon

---

bolalari ishyoqmas, yalqov bo'lib o'sayotganliklaridan qattiq iztirob chekadi.
U o'limi oldidan o'g'iUarimni bir aldasam, zora ishlab o'zlarida mehnat
ko'nikmasi hosil bo'lsa, degan o'y-xayol bilan: «Bolalar, men tok tagiga
oltin ko'mib qo'ydim, uni mendan keyin qazib olinglar», degan g'oyani
«Bog'bon va bolalar» hikoyasida juda qoyil qilib yozadi.
Ko'chat ekish, bog' qilish juda og'ir va mashaqqatli ish. Bu bog'bondan