N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

8-bob
. TarMoq adaPTErINI o‘rNaTISh 
va SoZLaSh
8.1. lokal tarmoq turlari
Tarmoq (network) – bu ikkita va undan ortiq kompyuterlar 
guruhi bo‘lib, o‘zining apparat va dasturiy resurslaridan 
birgalikda foydalanish imkonini beradi.
Tarmoqning bir necha turlari mavjuddir: ikkita o‘zaro ulangan 
kompyuterlardan tashkil topgan tarmoqlar va turli shahardagi 
kompaniya ofislarini birlashtiruvchi tarmoqlar. Bitta ofis yoki 
bitta binoda joylashgan kompyuterlarni birlashtiruvchi tarmoq 
lokal tarmoq (Local Area Network – LAN) deyiladi.
Lokal tarmoqning mijoz-server va bir rangli (peer-to-peer – 
teng huquqli) kompyuterlarning ulanish sxemasiga asoslangan 
turlari mavjuddir.
Mijoz-server tarmog‘i.
Mijoz-server tarmog‘ida har bir 
kom pyuter faqat bitta vazifani: yoki server vazifasini, yoki mi-
joz vazifasini bajaradi. Server o‘z resurslarini tarmoqning ham-
ma mijoz kompyuterlariga taqdim qilish uchun mo‘ljallangan. 
Tarmoq 
ning boshqa kompyuterlari mijoz vazifasini bajaradi 
(8.1-rasm).
Server 
vazifasini bajaruvchi kompyuterda mijoz vazifasini 
baja 
ruvchi kompyuterga nisbatan xotira hajmi katta bo‘lgan 
tezkor xotira va qattiq disk, tezligi yuqori bo‘lgan protsessor 
o‘rnatilgan bo‘ladi.
Mijoz-kompyuter 
– bu operatsion tizim o‘rnatilgan oddiy shax-
siy kompyuter bo‘lib, lokal tarmoqning boshqa kompyuterlari 
bilan emas, faqat server bilan ulangan kompyuterdir.

---

135
Ishchi stansiyalar
Ma’muriyat
Hisob-kitob 
bo‘limi
Hisob-kitob 
bo‘limi
Ta’minot 
bo‘limi
Tarmoq kabeli
Fayl-server
Birgalikda 
foydalaniladigan 
printerlar
8.1-rasm.
 Mijoz-server tarmog‘ining tashkil etuvchilari.