N husanov m. Husanova r. Xo‘jaqulova

5-topshiriq. Matnni o‘qing, o‘rganing va amaliyotda qo‘llashga harakat qiling.
Navoiy yozadi: “Chin so‘z mo’tabar – yaxshi so‘z muxtasar”. Demak, fikrni qisqa ifoda etish muhum ahamiyatga ega. Kimdir fikrni cho‘zib ifodalaydi, kimdir buzib. Cho‘zishlikda fikr yaxlitligi yo‘q. Bu kishini zeriktiradi, e’tiborini qaytaradi. Buzishlik esa tilning ichki imkoniyatlarini, so‘z o‘rni va ma’nosini bilmaslikdir. Fikrni qisqa ifodalay olishlik mahorat belgisi. Afsuski, buning uchun tinmay izlanish, malaka, ko‘nikma kerak. Yaxshi muharrir o‘n sahifada ifodalangan fikrni ikki sahifa orqali ham ifodalashi mumkin. Buning uchun u tilni bilishlikdan ham ko‘ra qalamga olingan masalaning mohiyatiga chuqurroq kirib bora olishi lozim.
Qisqalik va soddalik bir-biri bilan jondosh va qondosh. Ularni o‘zaro ajratish ham mushkul. Qolaversa, soddalik qisqalikni talab etadi. Uning ham o‘ziga xos shartlari bor.
1. Hammaga tushunarli so‘z va iboralarni qo‘llash.

2. 
   So‘zlashuv nutqiga xos va mos so‘zlarni tanlash.
   
3. 
   Xalq maqollari, hikmatli so‘zlarni istifoda etish.
   
4. 
   Ayrim sohalarga tegishli bo‘lgan jargon, kanselyarizm va
   

professionalizmdan qochish.
5. Qiyin jumlalar, qo‘shma gaplarning murakkab turlarini imkoni boricha qo‘llamaslik.
6-topshiriq. Matnni uning asosiy mazmunini saqlagan holda qisqartiring. Matnni qisqartirishda qanday usullarni qo‘llaganingizni sharhlang.
Bank tizimida olib borilayotgan islohotlarni yanada chuqurlashtirish
Mustaqilligimizning dastlabki yillarida davlatimiz rahbari soha rivojiga alohida e’tibor qaratib, 1992 yil 8-dekabrida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 11-sessiyasida so‘zlagan ma’ruzasida tijorat banklari tarmog‘ini, zamonaviy moliya va soliq tizimini rivojlantirish zarurligini alohida ta’kidlab o‘tgan edi.
Mamlakatimiz mustaqilligining dastlabki yili - 1991 yilda O‘zbekiston Respublikasi «Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi qonunning qabul qilinishi hamda respublikamizda ikki pog‘onali bank tizimining yaratilishi bank tizimining bugungi darajaga chiqishiga asos bo‘ldi.
Davlatimizning o‘tgan mustaqil rivojlanish yillarida bank tizimini shakllantirishning puxta zamonaviy qonunchilik negizini, jumladan, islohotlarni huquqiy jihatdan ta’minlash bo‘yicha o‘ziga xos mexanizmini shakllantirishga alohida e’tibor qaratildi. Nihoyatda qisqa davr ichida bank tizimini tartibga solishga doir muhim qonun va qonunosti hujjatlari ishlab chiqilib, qabul qilindi.
1995 yil 21-dekabrda «O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida»gi qonun va 1996 yil 25-aprelda «Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi qonunning yangi tahrirda qabul qilinishi ikki bosqichli bank tizimining huquqiy poydevorini yanada mustahkamlashga banklar faoliyatini xalqaro andozalar darajasida takomillashtirib, bank tizimida islohotlarni yanada chuqurlashtirib borishga asos bo‘ldi. Rivojlangan mamlakatlar tajribasini hisobga olib yaratilgan mazkur qonunlar keyinchalik Xalqaro Valuta jamg‘armasi va Jahon banki ekspertlari tomonidan ijobiy baholanishi quvonarli holdir.
Bank tizimiga xususiy kapitalning kirib kelishi 1997 yil 24-aprelda «Xususiy tijorat banklarini tashkil qilishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Prezidentimiz Farmonlarining qabul qilinishi bilan yanada faollashdi. Bugungi kunda respublikada faoliyat ko‘rsatayotgan banklarning uchtadan birini xususiy banklar tashkil etadi. Bu esa o‘z navbatida, respublikada xususiy kapitalinng ishlab chiqarishga jalb qilinishiga, real sektorni rivojlantirish moliyaviy manbalarining kengayishiga xizmat qilmoqda.