N husanov m. Husanova r. Xo‘jaqulova

30-Topshiriq. Ustav haqidagi ma’lumotlardan foydalanib unga namuna yozing.
Ustav: Muayyan munosabat doirasidagi faoliyat yoki biror davlat organi, muassasaning tuzilishi vazifasini o‘naltirib turadigan asosiy nizom va qoidalar majmui. Ustav biror organ yoki muassasa vazifalari va huquqiy holatini tavsiflaydigan normativ ahamiyatga ega. Binobarin ustav nizomga nisbatan keng tushunchadir. U ko‘proq ma’lum bir tarmoq, sohalar, yirik muassasalar bo‘yicha tuziladi. Chunonchi, davlat nashriyotlari bo‘yicha namunaviy ustav qabul qilingan, shu asosda har bir nashriyot o‘z nizomini qabul qiladi. Ustavning zaruriy qismlari nizomning zaruriy qismlariga o‘xshash bo‘ladi. Lekin ustavning mazmun qismida moliyaviy va moddiy bazalari ham yoritiladi, hisobot berish, taftish organlari ishlari tartiboti va shu kabilar ko‘rsatiladi. Muassasa korxona, tashkilot, muassasalarning tuzilishi, faoliyat ko‘rsatishi, vazifa va maqsadlari, huquqiy holatlarni qamrab oluvchi hujjatlar kiradi. Mustaqillik va bozor iqtisodiyoti sharoitida yangi tashkil etilayotgan turli mulk shaklidagi korxonalarning ustavlari va ularda aks etadigan qoidalardir.
31-topshiriq. Nizom haqidagi ma’lumotlardan foydalanib unga namuna yozing.
Masalan: Muassasa yoki uning tarkibiy bo‘linmalari tuzilishi, huquqi, vazifalari, burchlari, ishni tashkil qilishlari tartibotini belgilaydigan huquqiy hujjat.
Ko‘pincha nizom muassasalar ta’sis etilishi yoki tashkil topishi paytida tuziladi va yuqori tashkilotlar farmoishi bilan tasdiqlanadi. Muassasalarning tarkibiy qismlari ularning rahbarlari tomonidan tuziladi va muassasa rahbari farmoishi bilan yoki tasdiqlash ustxatini qo‘yish bilan kuchga kiradi.
Nizomning asosiy zaruriy qismlari:

1. 
   Hujjat turning nomi (Nizom).
   
2. 
   Vazifalari nizom bilan belgilanayotgan muassasa (tarkibiy qismi) nomi.
   
3. 
   Mazmuni (matni): muassasa tuzilishidan maqsad va asoslar: asosiy vazifalari, muassasa tuzilishi, ishni tashkil qilish tartiboti.
   
4. 
   Muassasa rahbarining imzosi.
   
5. 
   Sana va joyi.
   
6. 
   Tasdiqlash ustxati (yuqori qismida o‘ng burchakda joylashadi)
   

Nizomda muassasa, korxona, tashkilotlarning ichki mehnat tartib-qoidalari, jamg‘armalari, boshqaruv va boshqa organlari, haq to‘lash, ishga qabul qilish, rag‘batlantirish va boshqa sohalarga doir nizomlar kiradi.