N. E. Avezov, Sh. K. Ismailov, B. G’. Samandarov, “Elektronika va sxemalar 1” fanidan O’quv qo’llanma

Qarshilik dagi quvvat isrofi. O’zgaruvchan tok i = I_m Sin t qarshlik orqali oqib o’tganda, unda Joul-Lekts qonuniga binoan quvvat ajralib chiqadi:

. (10.18)

Bir davrdagi o’rtacha quvvat tokning o’rtacha kvadratik qiymati orqali ifodalanadi.

R=I² r, (10.19)

bunda va (xarf ustidagi chiziq o’rta qiymat ekanini ko’rsatadi).

Garmonik tok uchun

(10.20)

Biroq, garmonik funktsiya cos2 t ning bir davr mobaynida o’rtacha qiymati nolga teng.

Shuning uchun dagio’rtacha quvvat

(10.21)
3. Davriy miqdor ta’sir etuvchi (o’rtacha kvadratik) qiymati
O’rtacha kvadratik qiymatni ta’sir etuvchi yoki effektiv qiymat deyiladi. Bu nomlashni quyidagicha tushuntirish mumkun. Joul-Lents qonunidagi kabi, har qanday kattalik oniy qimatlarining kvadratiga proportsitsional bo’lganda u xar doim o’rta hisobda ta’sir etuvchi (effektiv) qiymatning kvadratiga proportsionaldir. O’rta kvadratik qiymat bosh xarf bilan xech qanday qo’shimcha belgilarsiz belgilanadi.

Tokningo’rchacha kvadratik qiymati:

(10.22)

Kuchlanishning o’rtacha kvadratik qiymati:

(10.23)

va h.k.

(10.19)va (10.21) dan ko’rinadiki, garmonik funktsiyalar uchun o’rtacha kvadratik qiymatlar amplitudani ga bo’linganiga teng, ya’ni

(10.24)

shunday qilib, (10.21) o’rniga quyidagi yozish mumkin:

(10.25)

O’zgarmas tok r qarshilik orqali oqib o’tganda, amplitudasi I_m=I ga teng bo’lgan garmonik tok oqib o’tgandagi kabi ta’sir bir xil bo’ladi.