N. B. Dilmurodov

Barmoq suyaklari – ossa diqitorium. 
3
 
ta bo‘g‘imdan (falang) iborat. 
 
I falang (ph I) – 
phalanx prima
kalta, naysimon bo‘lib, keng proksimal 
uchida chuqurlashgan bo‘g‘im yuzasi – 
facies articularis
va sagittal ariqcha 
bo‘ladi. YOn tomonlarida esa bog‘lovchi do‘ngliklar bo‘ladi.
I falangning tanasi distal uchiga tomon kichrayib boradi, yuqorigi va yon 
yuzalari qavargan. Distal bo‘g‘im g‘altagi - 
trochlea
sagittal ariqcha yordamida 
ikki qismga bo‘lingan. Proksimal uchining orqasida 2 ta kunjutsimon suyakchalar 
– ossa sesamoidea phalanges primae
joylashadi. 
II falang (ph II) – 
phalanx secunda
– qisqa naysimon bo‘lib, proksimal 
uchida bo‘g‘im chuqurchasi – 
fossa articularis
va sagittal tarog‘i bo‘ladi. 
Distal uchida esa bo‘g‘im g‘altagi – 
trochlea
hamda sagittal ariqchasi 
bo‘ladi.
III falang (ph II) – 
phalanx tertia
uch qirrali piramida shaklida bo‘lib, unda 
proksimal yoki bo‘g‘im yuzasi, devor yuzasi va tuyoqcha yuzalari farqlanadi. 
Bu cuyak qoramol va cho‘chqalarda tuyoqcha, otlarda tuyoq, itlarda tirnoq 
deyiladi. 
Bo‘g‘im yuzasi – 
facies articularis
sagittal taroq orqali ikki qismga 
bo‘lingan. Devor yuzasi – 
facies dorsalis
kengaygan. Tuyoqcha yuzasi – 
facies 
solearis 
bukuvchi va tayanch maydonchasidan iborat. Undan oldinda o‘simta – 
processus extensorius
chiqadi. Har bir III falangning orqasida bittadan 
kunjutsimon suyakchalar – 
ossa sesamoidea phalanqis tertiae
joylashadi. 
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. 
Otda – faqat III barmoq 
rivojlangan; I falangning proksimal uchida chuqurlashgan bo‘g‘im yuzasi va 
sagittal ariqcha bo‘ladi; distal g‘altagida sagittal suyak bo‘ladi; II falang naysimon 
suyak shaklida; proksimal uchida sagittal taroq bilan bo‘g‘im chuqurchasi bo‘ladi; 
uning distal uchi III falang uchun g‘altak hosil qiladi; III falangda kalta bo‘g‘im, 
devor, tuyoq yuzalari bo‘ladi. CHo‘chqada – 4 ta barmog‘i ham yaxshi
rivojlangan; III va IV tayanuvchi, I va V barmoqlari esa osilib turuvchi 
hisoblanadi; hamma barmoqlarida uchtadan falang bo‘ladi; 
 

---