N. B. Dilmurodov

Bel nervlari. 
Bel atrofidan chiqadigan nervlar ham bel umurtqalari soniga 
teng bo‘ladi. Belning ikkinchi, to‘rtinchi umurtqasidan chiqadigan nervlar simpatik 
nervlarga oq tarmoqlar beradi, belning hamma nervlariga biriktiruvchi kulrang 
tarmoq keladi. Bel nervlarining har qaysisi yuqorigi va pastki tarmoqlarga 
bo‘linadi. Yuqorigi tarmoqlar belning yozuvchi muskullariga, teriga tarqaladi. 
Pastki tarmoqlar belning nerv chigalini hosil qiladi, undan bir nechta nervlar 
chiqadi: 
Yonbosh-qorin devori nervi
 
– 
n.ilihypogastericus
belning birinchi juft 
nervidan hosil bo‘lib, belning kichik kvadrat va qorin muskullariga hamda terisiga, 
urg‘ochi hayvonlarda sut bezlariga, erkak hayvonlarda jinsiy a’zoga tarqaladi.
Yonbosh – chov nervi
 
– 
n.ilioiguinalis
belning ikkinchi, uchinchi juft 
nervidan hosil bo‘lib, bel va qorin muskullariga, tashqi jinsiy a’zo va sut bezlariga 
tarqaladi. Qo‘ylarda yon va o‘rta tarmoqlarga bo‘linadi.
 
Urug‘donning tashqi nervi
– n.spermaticus externa
belning ikkinchi, 
uchinchi va to‘rtinchi juft nervlaridan hosil bo‘lib, bel va qorin muskullariga, 
sonning ichki yuzasi terisiga, tashqi jinsiy azoga va urg‘ochi hayvonlarda elinning 
parenximasiga boradi.
Bel-teri nervi –
n.psoadica cutaneus
belning uchinchi, to‘rtinchi, beshinchi 
juft nervlarida hosil bo‘lib, ikki tarmoqqa bo‘linadi, ularning biri belning katta 
muskuliga, ikkinchisi esa sonning yon qismi terisi – 
n.cutaneus femoris lateralis
ga 
bo‘linib, tizza kosasining ustigacha tarqaladi. Qo‘ylarda bu nerv anchagina yo‘g‘on 
bo‘lib, belning uchinchi, to‘rtinchi va beshinchi nervlari bilan qo‘shiladi, so‘ngra 
tashqi urug‘ nervini hosil qiladi.
 
Son nervi – 
n.femoralis
belning beshinchi (uchinchi), to‘rtinchi va oltinchi 
juft nervlaridan chiqib, sonning to‘rt boshli muskullariga va teri ostiga tarmoqlanib 
kiradi. 
Teri osti nervi – 
n.saphenus
anchagina yo‘g‘on bo‘lib, orqa oyoqning ichki 
yuza qismidagi teri nervidir. Bu nerv boldir va barmoq qismlariga tarqaladi.
Yopuvchi nerv – 
n.obturatorius
belning beshinchi, to‘rtinchi va oltinchi juft 
nervlaridan chiqadi va son nervidan bir oz kichikroq bo‘ladi. Bu nerv tosning 
yopiq teshigiga borib, yopuvchi va tos-son bo‘g‘imi muskullariga tarqaladi. 
Yopuvchi nervning tarmoqlari bel-dumg‘aza chigali nervlariga qo‘shiladi.