N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlar:
qo'ylarda taloq yassi, 
yumaloq-uchburchak shaklda, qizil-qoramtir rangda bo'ladi. 
Yuqori oldingi burchagining visseral yuzasida taloq darvozasi 
mavjud.
Cho'chqada taloq cho'zinchoq, uzun, uchlari siqilgan, ko'nda- 
lang kesimi uchburchak shaklda. Taloqning visseral yuzasida 
uzunchoq taroq bo'lib, uning oldida taloq darvozasi joylashadi. 
Taloqni rangi yorqin-qizil, konsistensiyasi birmuncha zich, kesib 
ko'rilganda follikulalar yaqqol ko'zga tashlanadi. Taloqni uzunligi 
38—45 sm, eni 5—8 sm, og'irligi 0,1—0,3% ga teng. U chap qovur- 
g'alar ostida oshqozonning katta burmasida joylashadi.
Otda taloq yassi, o'roqsimon shaklda, ko'k-qizil yoki yuzasi 
ko'k-binafsha rangda, kesilganda qizg'ish rangli, yumshoq konsis- 
tensiyali bo'ladi. Taloqda dorsal kengaygan uchi yoki asosi va
335

---

pastga qaragan siqilgan uchi farqlanadi. Uning oldingi cheti botiq 
va o‘tkir, orqa cheti esa qavariq va o‘tmas bo‘ladi. Taloq visseral 
yuzasi bilan oshqozonning katta burmasiga, parietal yuzasi bilan 
diafragmaga tegib turadi. Uning asosi 2—3 — oxirgi qovurg'alar va 
1
bel umurtqasi qarshisida, uchi esa 
9
~
1 1
-qovurg‘alar o ‘rta 
qismining qarshisida joylashadi. Taloq kapsulasini zardob parda 
qoplab turadi. Taloqni uzunligi 30—35 sm, eni 17—25 sm, absolyut 
og‘irligi 0,5—1,5 kg yoki tirik vazniga nisbatan 0,2—0,4% ni tashkil 
qiladi.
Itda taloq yassi, noto‘g‘ri uchburchak shaklda, yuqoridan 
pastga tomon cho‘zilgan. Pastki uchi kengaygan, yuqorigi uchi 
esa siqilgan. Orqa cheti to‘g‘ri, oldingi cheti esa botiq. Uning 
o‘rta qismi birmuncha ingichka va tor. Taloq rangi ko‘kimtir 
donachali qizil, konsistensiyasi zich. U chap qovurg£alar ostida 
joylashadi. Uning orqa va yuqorigi uchi 2-4-bel umurtqalari 
qarshisida, oldingi va pastki uchi esa 7-10-qovurg‘a-tog‘ay 
birlashgan joyning qarshisida joylashadi. Taloqni og‘irligi tana 
vazniga nisbatan 0,08% dan 0,4% gacha bo'ladi.