N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

A — otning organlari. 1 — taloq, 2 — charvi, 3 — oshqozon, 4
— 
ichak
arteriyasi, 5 — o ‘n ikki barmoq ichak, 6 — jigar qopqasi limfa tugunlari va qon
tomirlari, a — taloq, e
— 
oshqozon osti bezi, с — oshqozon, d — o ‘n ikki barmoq
ichak, В — sigirning organlari. 1 — y o ‘g ‘on ichak, 2
— 
k o ‘r ichak, 3 — yonbosh
ichak, 4 — ichak pardasi limfa tugunlari va qon tomirlari,
5 -
ichakning limfa
stvoli, a
— 
o il ikki barmoq ichak, e — to ‘g ‘ri ichak, с — к о ‘r ichak va chambar
ichak.
332

---

Orqa chiqaruv teshigi Umfa tugunlari 
— barcha hayvonlarda 
orqa chiqaruv teshigidan yuqorida teri ostida joylashadi. Orqa 
chiqaruv teshigi, dum, chot orasidan limfa yig'ishtiradi. Limfa 
oqimi yonboshning medial tuguniga boradi.
Buyrak limfa tugunlari 
— barcha hayvonlarda buyrak darvo­
zasida joylashadi. Buyrakdan limfa yig'ishtiradi. Limfa oqimi bel 
sisternasiga boradi.
Tuxumdon limfa tuguni 
— mayda, faqat otlarda uchraydi va 
tuxumdon payida joylashadi.
Bachadon limfa tugunlari 
— cho'chqalarda yaxshi rivojlangan 
bo'lib, bachadonning keng payida joylashadi.
♦ Limfa tomirlari
Bel sistemasi 
— qoramollarda uzunchoq oval xalta shaklida 
bo'lib, uzunligi 11—18 sm, eni 1,5—2,2 sm bo'ladi va aortadan 
yuqorida oxirgi ikkita ko'krak umurtqalari va dastlabki ikkita bel 
umurtqalari ostida joylashadi. Unda 2—5 ta klapanlar mavjud. 
Sisternaga orqa tomondan 3 ta: bel, ichak va qorin limfa yo'llari 
quyiladi.
Bel limfa yo‘Ii 
— 0,8—12 sm qalinlikda bo'lib, orqa kovak 
vena va aortadan pastda joylashadi, chotning chuqur va dumg'a­
zaning barcha tugunlaridan chiquvchi tomirlarni qabul qiladi. 
Ichak limfa yo'li — 0,75—1 cm qalinlikda bo'lib, ichak pardasi 
va oshqozon tugunlaridan chiquvchi lim fa tom irlaridan 
shakllanadi. Qorin limfa yo'li — sisternaga old tomondan 
quyiladi.
Ko'krak yo‘li 
- bel sistemasidan boshlanadi, aortadan o'ngroq- 
da yuqori tomonda joylashadi. U o'ng — postkardial va chap — 
prekardial qismlarga bo'linadi. 5—
6
-ko'krak umurtqalari sohasida 
ko'krak yo'li S simon qayrilma qilib, u qizilo'ngach va kekirdakdan 
chapda va chap o'm rov osti arteriyasi tarm og'idan o'ngda 
joylashadi. Oldingi kovak venaga quyilishdan oldin ko'krak yo'li 
ampulasimon kengaytma —