N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Dumg‘aza limfa tugunlari 
- qoramollarda 0,4—4,5 sm, otlarda 
0,2—0,5 sm uzunlikda bo£lib, itlarda ko‘pincha mavjud emas. 
Bular lateral va medial guruhlarga bo‘iinadi. Lateral limfa tugunlari 
dumg^za-o'tirglch payida katta quymich arig£i yonida, medial 
limfa tugunlari esa dum g ‘ aza-quym iсh payining yuqorigi uchi 
ostida joylashadi. Lateral guruhi tos bo‘shlig£i devoridan, medial 
guruhi siydik-jinsiy organlaridan limfa yig'ishtiradi. Limfa hamma 
hayvonlarda tos tuguniga oqadi.
Quymich limfa tugunlari 
- faqat qoramollarda uchraydi va 
uzunligi 2,5—3,5 sm ni tashkil etadi. Tashqi tomondan dumg£aza- 
quymich payida kichik quymich arig'ida joylashadi. Tos, tos-son 
bo‘g‘imi, to‘g‘ri ichak, siydik-jinsiy organlaridan limfa yig‘ishtiradi. 
Limfa oqimi tos tugunlariga ro‘y beradi.
♦ Qorin va tos bo‘shlig‘i organlari limfa tugunlari
Qorin limfa tugunlari 
— qoramollarda 1—2 sm, cho‘chqalarda
0,3—0,8 sm, otlarda 0,2—2,5 sm, itlarda 0,4—0,9 sm uzunlikda 
bo£lib, qorin arteriyasi ildizida joylashadi. Diafragma, qorin, 
buyrak usti bezi, jigar, taloq, oshqozon va charvi tugunlaridan
330

---

limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi qorin yo‘li orqali bel sisternasiga 
boradi.
Oshqozon limfa tugunlari 
— qoramollarda 0,5—4 sm uzunlikda 
bo‘lib, katta qorinda o‘ng va chap tugunlarga bo‘linadi, to'r qorin 
va qatqorinda 3—4 tadan, shirdonda dorsal va ventral limfa 
tugunlari mavjud. Bu limfa tugunlari cho'chqalarda yakka yoki 
guruh holida uchraydi, otlarda 15—35 tagacha bo‘lib, itlarda ular 
mavjud emas. Qoramollarda katta qorin, to'r qorin, qatqorin, 
shirdon, taloq, o‘n ikki barmoq ichaklardan limfa yig‘ishtiradi. 
Limfa oqimi bel sisternasiga boradi.
Jigar limfa tugunlari 
— qoramollarda 1—7 sm, otlarda 0,4—9 sm, 
itlarda 0,2—3 sm uzunlikda bo‘lib, jigar darvozasida joylashadi. 
Jigar, oshqozon osti bezi, o'n ikki barmoq ichak va shirdon limfa 
tugunlaridan limfa yig‘ishtiradi. Limfa barcha hayvonlarda ichak 
yo'liga oqadi.