N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

0 ‘rta arteriya 
yelka arteriyasining davomi bo'lib, bundan umu­
miy suyaklararo arteriya ajralgandan so'ng, bu arteriya kaft suyagi 
tomon tushib, o'rta-bilak arteriyasi va biriktimvchi tarmoqni hosil 
qiladi, bu tarmoqdan ikkinchi, uchinchi va to'rtinchi hamda kaft­
ning yuza palmar arteriyasi ajraladi, bu arteriya kaft suyagining 
distal qismida barmoqning ikkinchi, uchinchi va to'rtinchi umumiy 
palmar arteriyalariga aylanadi.
Ikkinchi barmoqning umumiy palmar arteriyasi kaftning 
ikkinchi chuqur palmar arteriyasi bilan qo'shilib to'rtinchi bar- 
moqning umumiy palmar arteriyasiga biriktimvchi tarmoq be rib , 
chuqur palmar yoyini hosil qiladi. Ikkinchi barmoqning umumiy
301

---

palmar arteriyasi, rudimentlashgan II barmoqqa tarmoq berib, 
so'ngra barmoqning maxsus medial palmar arteriyasini hosil qiladi.
Uchinchi barmoqning umumiy palmar arteriyasi bosh bar- 
moqlar oraligtida joylashib, ikkala bosh barmoqning yumshoq 
tovoniga arteriya beradi va so'ngra barmoqning umumiy dorsal 
arteriya tarmoqlarini beradi. Bu arteriya ikkinchi barmoqning 
maxsus palmar lateral arteriyasi va to'rtinchi barmoqning maxsus 
medial palmar arteriyasini beradi. U to tuyoqqacha tarqaladi.
To'rtinchi barmoqning umumiy palmar arteriyasi kaftning 
to'rtinchi chuqur palmar arteriyasi bilan qo'shilib ikkinchi barmoq 
arteriyasiga biriktiruvchi tarmoq beradi, so'ngra o‘zi esa V rudi­
ment barmoqqa borib, undan key in to'rtinchi barmoqning maxsus 
palmar arteriyasiga aylanadi.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlar.
Otda — o'rta arteriya 
muskul tarmoq, bilaguzuk palmar to'ri, o'rta bilak arteriyasi, 
tirsak arteriyasi tarmog'i, kaftning yuza palmar arteriyasi bo'lib, 
bu arteriyadan barmoqning yon palmar arteriyalari ajraladi. O'rta 
bilak va tirsak arteriyasi bilaguzukning chuqur palmar yoyini hosil 
qiladi va bu arteriyadan kaftning chuqur palmar yoyi hosil bo'ladi 
ham da undan kaftning chuqur palm ar lateral va medial 
arteriyalari ajraladi. Itda - o'rta arteriya muskul tarmoq beradi, 
bilak-tirsakning palmar arteriyasi, barmoqning birinchi umumiy 
palmar arteriyasi, yumshoq tovon uchun tarmoq va ikkinchi, 
uchinchi ham da to 'rtin c h i barm oqning um um iy palm ar 
arteriyasi, buning davomi bo'lgan barmoqning maxsus palmar 
arteriyasini hosil qiladi.