N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

plastirsimon muskullari bilan qoplangan bolib, ikkita aniq muskul
tishlaridan iborat. Bu muskul VI—VII bo‘yin umurtqalari
to‘g‘risidan boshlanib, chakka suyagigacha yetib boradi. Bu muskul
ham bo‘yinni cho‘zishda xizmat qiladi.
Yelka hamda bo‘yinning qirrali va yarim qirrali muskullari
kavsh qaytaruvchi hayvonlarda yaxshi rivojlangan. Bu asosan,
yelkada joylashgan bolib, yelkaning uzun muskuli bilan qop­
langan. Bu muskul dumg‘aza suyagining oldingi yelka o'sim­
tasi va bel umurtqalarining yelka o‘simtasidan boshlanib,
bo'yin ustida tamom boladi. Qo‘ylarda muskulning ayrim
tishchalari bel umurtqasidan boshlanib, ko‘krak umurtqalari­
gacha yetib keladi va II—VII bo‘yin umurtqalarining yelka
qismi yuzasida tugaydi.
Boshning yarim qirrali muskuli 
juda kuchli bolib, ensa suyagi
bilan ko‘krak umurtqalari o ‘rtasidagi uchburchakda joylashadi.
Qoramol hamda bir tuyoqlilarda VI—VIII ko‘krak umurtqalari
so‘rg‘ichsimon o‘simtasidan va yelkaning ko‘ndalang fassiyasidan
boshlanadi va bosh tomonga olib, ensa suyagida tugaydi.
Yonbosh suyagi bilan qovurg‘alar orasidagi muskul 
asosan,
sag‘ridan, ya’ni yonbosh suyagidan boshlanadi va bel umurtqa-
laridagi yon qovurg‘asimon o‘simtalaming qisqa, mayda tutamla-
rida, har qaysi qovurg‘a va oxirgi bo‘yin umurtqasining ko‘ndalang
146

---

o‘simtasi ustida tarn о m bo'ladi. U bel, ko'krak va bo'yin
qismlariga bo‘linadi. Sunday muskullar umurtqalarni ushlashda,
tananing oldingi qismini ko'tarishda, nafas olish va chiqarishda
xizmat qiladi.
Ko‘p bo‘Iimli muskul 
qishloq xo'jalik hayvonlarida ikki