Н а м о з – энг улуғ ибодат (МУсулмон йигит-қизларнинг дин китоби)

АЗОН ВА ИқОМАТ
Азон намоз вақти кирганидан огоҳлантирувчи, намозга чор-
ловчи чақириқдир. Кундалик беш вақт намоз ва жума намозлари 
учун азон ва иқомат айтиш таъкидланган суннатдир.
Азон намоз вақти киргач, таҳорат билан қиблага юзланиб, тик 
турган ҳолда икки қўлнинг кўрсаткич бармоқларини қулоқ ичига 
қўйиб, баланд овозда, дона-дона қилиб айтилади. Муаззин «Ҳай-
йа ълас-солаҳ» калимасида бошини ўнг тарафга, «Ҳаййа ъалал-
фалаҳ» калимасида чап тарафга буради.
Азон калималарининг тартиби қуйидагича:
1. «Аллоҳу акбар»– 4 марта.
2. «Ашҳаду аллаа илааҳа иллаллоҳ» – 2 марта.
3. «Ашҳаду анна Муҳаммадар расуулуллоҳ» – 2 марта.
4. «Ҳаййа ълас-солааҳ» – 2 марта.
5. «Ҳаййа ъалал-фалааҳ» – 2 марта.
6. «Аллоҳу акбар» – 2 марта.
7. «Лаа илааҳа иллаллоҳ» – 1 марта.
Изоҳ: Бомдод намозида «Ҳаййа ъалал-фалаҳ»дан сўнг икки 
марта «Ас-солату хойрум минан-навм» (Намоз уйқудан афзал) ка-
лимаси қўшиб айтилади.
Азонни эшитган киши ишдан, масжиддан бошқа томонга 
юришдан, сўзлашдан тўхтайди. Муаззиннинг ортидан азон кали-
маларини айтиб туради. Муаззин «Ҳаййа ъалас-солаҳ», дегани-

---

43
да «Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳил ъалиййил-аъзийм», 
дейди, «Ҳаййа ъалал фалаҳ», деганида эса «Маа ша Аллоҳу каана 
вама алам йашаъ лам якун», дейди.
Сафарда ва жомеъ масжидларида азон ва иқоматни тарк қи-
лиш макруҳ, бироқ шаҳар ичидаги хонадонларда уларни тарк 
этиш макруҳ эмас.
Жунуб кишининг азон ва иқомат айтиши, ақлдан озган, фо-
сиқ, маст, таҳоратсиз кишилар, ақлсиз болалар ва аёлларнинг азон 
айтишлари макруҳдир.
Азон айтиб бўлингач, унинг қуйидаги дуоси ўқилади: 
«Аллоҳумма! Робба ҳазиҳид-даъватит таммаҳ. Вассолатил 
қоимаҳ, ати Муҳаммаданил васийлата вал фазийлаҳ. Вабъасҳу 
мақомам маҳмуданиллазий ваъадтаҳ. Варзуқна шафаъатаҳу яв-
мал қиёмаҳ. Иннака лаа тухлифул мийъад».
Иқоманинг сўзлари ҳам азонники кабидир. Фақат «Ҳаййа 
ъалал фалаҳ»дан сўнг икки марта «Қод қоматис-солаҳ» (Намоз 
бошланиб қолди) калималари қўшиб айтилади. Иқома фарз на-
мозлари олдидан айтилади.
Қазо намозлари учун азон ва иқома айтилади. Ҳайит намозла-
ри ҳамда жаноза намозига азон ва иқома айтилмайди.
Азон ва иқома ўртасида тўрт ракъат намоз ўқишга кетадиган 
миқдорда вақт ўтиши керак. Аммо шом намозида азон ва иқома 
бир-бирига яқин, пайдар-пай айтилади, уч оят ўқигудек миқдорда 
вақт ўтса кифоя.

---

44