Н а м о з – энг улуғ ибодат (МУсулмон йигит-қизларнинг дин китоби)

НАМОЗДАГИ ФАрЗ АМАЛЛАр
Намоздаги фарз амаллар ўн иккитадир: буларнинг олтитаси намоз 
ташқарисида бўлиб, улар «намознинг шартлари» дейилади. Қолган 
олтитаси намоз ичида бўлиб, улар «намознинг рукнлари», дейилади. 
Намоз фарзларидан бирортаси тарк этилса, намоз бузилади. Шунинг 
учун ҳам фарзларни ўрнига қўйиб, уларга қатъий амал қилиш лозим.
Намознинг шартлари қуйидагилар:
1. Баданнинг пок бўлиши (ғусл ёки таҳорат қилинган 
бўлиши);
2. Кийимнинг пок бўлиши ва авратни беркитиш;
3. Намоз ўқиладиган жойнинг пок бўлиши;
4. Намоз вақтининг кириши;
5. Намозни қиблага юзланиб ўқиш;
6. Ният қилиш;
Изоҳ: айрим уламолар «сатри аврат»ни (аврат жойларни яши-
ришни) алоҳида шарт деб ҳисоблашади.
НАМОЗ рУкНЛАрИ
1. Такбири таҳрима.
2. Қиёмда туриш.
3. Қироат қилиш.
4. Рукуъ (тиззаларни ушлаб эгилиш).
5. Иккита сажда қилиш.
6. Охирги қаъдада ўтириш.
НАМОЗНИНГ ВОЖИБЛАрИ
Қуйидагилар намоздаги вожиб амаллар ҳисобланади:
– фарз намозларининг икки ракъатида, витр, суннат ва нафл 
намозларининг ҳамма ракъатларида Фотиҳа сурасини ўқиш;

---

48
– фарз намозларининг аввалги икки ракъатида, вожиб, суннат, 
нафл намозларининг ҳар бир ракъатида Фотиҳа сурасидан сўнг 
Қуръон сураларидан бирини ёки учта оятни зам қилиш, яъни қў-
шиб ўқиш;
– бир намозда такрорланадиган сажда ва рукуъ каби намоз 
рукнларини ўз ўрнида тартиб билан бажариш;
– уч, тўрт ракъатли намозларнинг иккинчи ракъатидаги ўти-
ришда ва намоз охиридаги ўтиришда «Ташаҳҳуд», яъни «Атта-
ҳиййат»ни ўқиш;
– намоз охирида «Ассалому ъалайкум ва роҳматуллоҳ», дея 
салом лафзи билан чиқиш;
– саждада бурун ва пешонанинг баравар ерга тегиб туриши;
– витр намозининг охирги ракъатида «Қунут дуоси»ни ўқиш;
– Рамазон ва Қурбон ҳайити намозларининг ҳар ракъатида 
учтадан қўшимча такбир айтиш;
– уч ва тўрт ракъатли фарз намозларининг аввалги икки ракъ-
атида зам сура қироат қилиш;
– рукуъда, саждада, қовмада ва жалсада аъзоларнинг таскин 
топиши;
– намоздаги вожиб амаллардан бирортаси эсдан чиқиб, тарк 
қилинса, саждаи саҳв қилиш;
– имом намозга ўтганда овоз чиқариб ўқиладиган намозларни 
жаҳрий, овоз чиқармай ўқиладиган намозларни эса махфий ўқиши;
Изоҳ: имом жума, икки ҳайит, бомдоднинг фарзида, шом ва 
хуфтон намозларининг аввалги икки ракъатида, таровеҳ намози-
да овоз чиқариб қироат қилади. Намозни ёлғиз ўқийдиганлар учун 
жаҳрий ёки махфий ўқиш ихтиёрий, яъни бомдод, шом, хуфтон-
нинг фарзларида жаҳрий қироат қилиши мумкин. Қазо намозини 
ёлғиз ўқиганда махфий ўқиш вожиб. (Намозда жаҳрий қироатнинг 
энг паст даражаси ёнидаги киши эшитадиган қилиб ўқишдир. На-
мозхон ўз қироатини ўзи эшитмаса, қироат ҳисоб бўлмайди).