N a b ijo n qo dirov

, 
tr'
- E, barakalla, Y o ‘ldoshalini shogirdim isiz? Bu 
ishlaringiz ju d a zebo-ku. H unar - hunar ast, behunar -
gov-u har ast, - dedilar m enga chiroyli jilm ayib.
- Ism ingiz nim a?
- Davron.
- Obbo, Davronjon-ey. K imning farzandisiz?
- Ergash akaning.
- Ergash nosfurushnim i?
- Y o ‘q. Ergash afandini.
- E, b o ‘ldi, b o ‘ldi. Rahm atli Ergashvoyning o ‘g ‘li- 
man deng. O tangiz ajoyib odam edilar. H ar yili bahorda
175

---

kelib, hovuzim izni kovlab berardilar. Oxiratlari obod 
b o ‘lsin. Asl inson edilar-da.
X onaga kirgan boyagi ayol qo'lidagi choynakni 
sandal ustiga q o ‘yib: «X ush k o ‘rdik, bolajonim », -
dedi-da, yana tashqariga chiqib ketdi. Hoji buva choyni 
ketm a-ket qaytarib, ustiga sochiq yoparkan, ko‘zlari 
sandalda turgan kitobga tushdi.
- Kitobniyam m enga olib keldingizm i?
- Y o ‘q. Kelishda kutubxonadan olgandim.
- Barakalla! Qani bizgayam bir o ‘qib bering-chi.
K utilm agan taklifdan ruhlanib, kitobning to ‘g ‘ri kel-
gan joyidan ochib, tutilm ay o ‘qiy boshladim:
Yigitlikning zo ‘ri ketdi belimdan,
Dard yomoni qarilikdir, yoronlar!
Iloji yo ‘q uning boshqa о ‘limdan,
Dard yomoni qarilikdir, yoronlar!
Hoji bobo «Iye, iye» deganlaricha, o ‘m ashib o ‘tirib 
oldilar.
Xastalar qutular, qari qutulmas,
Bu dardga hech kimdan chora kutilmas.
Ко ‘ngil qushi uchar-ketar, tutilmas,
Dard yomoni qarilikdir, yoronlar!
S he’rni oxirigacha joyiga q o ‘yib o ‘qidim -da, Hoji 
buvaga qaradim. U kishi boshlarini egib k o ‘zlarini 
yum ganicha: « 0 ‘qing, o ‘qing», dedilar. Kitobim m a’qul 
b o ‘layotganidan quvonib, yanada k o ‘tarinkilik bilan 
o'q ish d a davom etdim:
Odam bo 'lib odam qadrin bilmagan
Kishilardan о ‘tlab yurgan mol yaxshi.
So ‘zlaganda so ‘z та ’nosin bilmagan
Insonlardan so ‘zlay olmas lol yaxshi.
176

---

She’r poyoniga yetgach, boboning chehrasi yanada 
ochildi. M enga hayrat va havas bilan tikildi.
- E rahmat, o bg ‘lim. Q iroatingiz ju d a joyida-ku. 
M axtum quliy deng... Afsus, kamina shunday yaxshi 
shoim ing ijodlaridan bebahra ekanman. Har zam onda 
kelib, bizgayam o ‘qib bersangiz yaxshi b o ‘lardi.
- Albatta, o ‘qib beram an, hoji buva.
- Barakalla, o ‘g iim . O 'rischa harflarga biz keksa- 
laming tishim iz o ‘tmaydi. Q o ‘lingiz b o ‘shaganda tortin- 
may kelavering.
- X o‘p bo'ladi. Endi m enga ruxsat bersangiz.
- Voy, bir piyla choy ichib ketm aysizm i?
- Keyingi safar, dedim -da o ‘m im dan dast turdim.
- Shoshmang, duo olib ketm aysizm i?
Shoshqaloqligim dan xijolat tortib, om onatgina tizza-
ladim.
Hoji buva ustozim ikkim izga qilingan duodan so‘ng 
qo‘llarini qovushtirib k o ‘chagacha kuzatib chiqarkanlar, 
ortimdan:
- K elishingizda M axtum quliyni ham olishni unut- 
mang, - deb qoldilar.
Yoshi saksondan o ‘tgan tabarruk bu qariyaning 
yosh bolani o ‘ziga teng tutib k o ‘rsatgan izzat-e’tibori 
meni lol qoldirdi. Hali hech kimdan bunday ehtirom 
ko‘rmaganim, doim kam sitilganim uchunm i, u kishiga 
bo‘lgan m ehrim yanada oshib ketdi. E ’zozlanishim ning 
asosiy sababi hunar o ‘rganayotganim , kitobga oshno 
tutinganim tufayli ekanligiga esa hali aqlim yetmasdi.