Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti akt sohasida iqtisodiyot va menejment fakulteti pochta aloqasi texnologiyasi kafedrasi himoyaga ruxsat Kafedra mudiri

Moliyaviy xizmatlar

«Kiber-dengi» pul o‘tkazmalari (MDH, Boltiqbo‘yi va Uzoq xorij mamlakatlariga).

2003 yildan Rossiya pochtasi mijozlarga «Kiber-dengi» elektron pul o‘tkazmalarini taklif etadi. Yuqori bo‘lmagan tariflar va butun mamlakat bo‘ylab pochta bo‘limlarining keng tarmoqlangan tarmog‘ining – 40 000 mavjudligi Rossii pochtasiga pul o‘tkazmalarining Rossiya bozorida yetakchi o‘rinni egallash imkonini beradi. «Rossii Pochta»si Rossiyaning istalgan nuqtasiga, shu jumladan tuman va viloyat markazlariga 3 kun ichida pul mablag‘larining o‘tkazilishini kafolatlaydi. Bundan tashqari, Rossiya pochtasi MDH va Boltiq mamlakatlariga pul o‘tkazmalarini amalga oshiradi, u yerda uning sheriklari sifatida bu mamlakatlarning pochta ma’muriyatlari chiqadi.

Rossiya pochtasi – pochta pul o‘tkazmalarini amalga oshiruvchi va mijozlarga ularning ixtiyori bo‘yicha taqdim etiladigan qo‘shimcha xizmatlarni taqdim etuvchi yagona tashkilot:

• 
  jo‘natma kelganligi to‘g‘risida oluvchiga bepul xabarnoma
  
• 
  o‘tkazma bilan birga qo‘shimcha axborotni uzatish imkoniyati
  
• 
  o‘tkazma to‘langanligi to‘g‘risida jo‘natuvchiga xabar berish imkoniyati (qo‘shimcha to‘lovga)
  
• 
  o‘tkazmani oluvchining uyiga yetkazib berish
  
• 
  Western Union pul o‘tkazmalari (Uzoq xorij mamlakatlari)
  
• 
  Pochta bo‘yicha kreditlar bo‘yicha qarzni uzish
  
• 
  Pochta o‘tkazmalari bo‘yicha kredit
  
• 
  Pensiyalar va nafaqalarni to‘lash
  
• 
  Kommunal to‘lovlarni qabul qilish
  
• 
  Aloqa, Internet va televidenie xizmatlari uchun to‘lovlarni qabul qilish
  
• 
  O‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish terminallarida to‘lovlarni qabul qilish
  
• 
  Bank kartalariga xizmat ko‘rsatish
  
• 
  Sug‘urta xizmatlari va moliyaviy vositachilik
  
• 
  Maxsus aksiyalar
  

Noan’anaviy xizmatlaradan olinadigan daromadlar strukturasi bugungi kunda quyidagi ko‘rinishda.

Avvalgidek chakana savdo yetakchi urinni egallaydi. Shu bilan birga shuni qayd etish kerakki, federal pochta aloqasi tarmog‘ida zamonaviy texnologiyalarga, birinchi navbatda telekommunikatsiya texnologiyalariga asoslangan yuqori sifatli xizmatlar jadal rivojlanmoqda.

Reklamani tarqatishdan (75 % ga), jo‘natiladigan savdo (2,7 marta), sug‘urta, pensiya va tibbiy polislarni tarqatish ( 10 %ga), elektr aloqa xizmatlarini taqdim etish (13 % ga), lotereya chiptalarini tarqatish (2,7 marta), pul mablag‘larini inkassatsiya qilish (deyarli uchdan bir qismga), kommunal va munitsipal to‘lovlarni va tezlashtirilgan pochtani qabul qilishdan (41 % ga) olinadigan daromadlar o‘sdi.

Savdodan keyin noan’anaviy xizmatlardan eng daromadlisi kommunal, munitsipal va boshqa to‘lovlarni qabul qilish hisoblanadi. Faoliyatning bu turidan solishtirma og‘irlik noan’anaviy xizmatlardan olinadigan daromadlar summasida 6,6 % ni tashkil etadi.

Pochta aloqasi bo‘limlarida to‘lovlarning deyarli barcha turlari qabul qilinadi.

Manzilli reklama alohida sur’atlar bilan o‘smoqda: reklama tarqatishdan olinadigan daromadlarning 75 % dan ortiq o‘sishida to‘g‘ri manzilli reklamadan olingan daromadlar ikki barobar o‘sdi.

Har yili stabil ravishda, ekspress-pochtadan olinadigan daromadlar taxminan 1,5 barobar ko‘payadi.

Ekspress-pochta ichki bozorini egallashda yozma xat-xabarlar, hujjatlar va tovarlarni shahar, viloyat yoki mintaqalararo (ikki tomonlama yoki ko‘p tomonlama asosda) tezlashtirilgan yoki kurerlik yetkazib berilishini tashkil etish katta yordam hisoblanadi.

Jo‘natiladigan savdo. Faoliyatning bu turi – ustuvorlardan biri. «Tovarlar - pochta orqali» xizmati, mohiyati bo‘yicha savdo bo‘lib, federal pochta aloqasi tashkilotlarini chakana savdo bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘pgina muammolardan to‘sib turadi: turli ruxsatnomalar, sertifikatlarni olish, tarmoqda tovarlar butunligini ta’minlash va sh.k.

«Tovarlar – pochta orqali» xizmati faqat ayrim pochtakorxonalari taqdim etilishiga qaramay, unlan olinadigan daromadlar tez sur’atlar bilan o‘sib bormoqda, ularni kommunal va munitsipal to‘lovlarni qabul qilishdan olinadigan daromadlar bilan tenglashtirish mumkin. Va bu xizmatning imkoniyatlari juda keng.

Rossiyada elektron tijoratning tarkalishi yo‘lida juda ko‘p muammolar mavjud. Rossiyadagi aholining faqat 2 % Internetdan foydalanish imkoniyatiga ega, masalan, Shvesiya aholisining 54 % shaxsiy kompyuterga ega, deyarli butun aholi Internetdan foydalana oladi.

Internet orqali obuna tashkil etilgan.

Rossiya pochtasi ko‘p yillar davomida ko‘rsatayotgan eng ma’lum va ijtimoiy ahamiyatga ega xizmatlardan biri pensiyalar va nafaqalarni yetkazish hisoblanadi. Bugungi kunda Rossiya pochtasi xizmatlaridan 23 mln. dan ortiq pensionerlar yoki ular umumiy miqdorining taxminan 60% foydalanmoqda.

Pochta bo‘limlari orqali har oyda 10 mln. dan ko‘p odam aholiga kredit beruvchi ko‘pgina banklarning kreditlari bo‘yicha qarzlarini uzadilar.

Hozirgi vaqtda butun RF hududidagi pochta aloqasi bo‘limlarida bank kartalariga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha xizmatni faol rivojlantirish bormoqda. Rossii pochtasi Visa, MasterSard va UnionSard to‘llov tizimlari kartalarining barcha egalariga xizmat ko‘rsatilishini taklif etishi muhim omil hisoblanadi.

Rossiya pochtasi turli xildagi kommunal xizmatlarni, shuningdek uyali va qayd qilingan telefon aloqasi operatorlarining hamda kabel televideniesi, Internet-kompaniyalar xizmatlarini mamlkat hududidagi istalgan pochta aloqasi bo‘limida to‘lashni taklif etadi. Ko‘pgina mintaqalarda pochtada o‘qish uchun soliqlar, jarimalarni to‘lashi va boshqa to‘lovlarni amalga oshirish mumkin.

Pochta aloqasi bo‘limlarida taqdim etilgan moliyaviy xizmatlar soni doimo o‘sib bormoqda. Bugungi kunda Rossiya pochtasi mijozlariga yangi servis o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish terminallarida xizmatlar uchun to‘lovlarni to‘lash.

Pochta bo‘limlarida bosma mahsulotlarni, oziq-ovqat va kanselyariya mollari, pochta to‘lovi belgilari, maishiy kimyo, yordamchi xo‘jalik uchun tovarlar, tikuv va trikotaj mahsulotlarini sotib olish mumkin. Ayniqsa do‘konlar bo‘lmagan kichik aholi punktlarida bunday xizmatlarga talab ancha kuchli. Ba’zi qishloqlarda pochta yuqorida ko‘rsatilgan mahsulotlarni taklif etuvchi yagona savdo nuqtasi hisoblanadi.

«Rossiya pochtasi» F Rossiyaning Federal migratsion xizmat organlariga yuborish uchun pochta aloqasi bo‘limlarida migratsion xabarnomalarni qabul qiladi:

• 
  chet el fuqarosining kelgan joyga kelganligi to‘g‘risidagi xabarnoma
  
• 
  chet el fuqarosi yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning Rossiya Federatsiyasi hududida yashayotganligini tasdiqlash to‘g‘risidagi xabarnoma
  
• 
  Rossiya Federatsiyasiga viza olinishini talab qilmaydigan tartibda va ishlash uchun ruxsatnomasi bo‘lgan chet el fuqarolari va (yoki) fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning mehnat faoliyatiga jalb etilishi va uni amalga oshirishda foydalanilishi to‘g‘risidagi xabarnoma
  

Qozog‘iston pochtasining imkoniyatlari birmuncha o‘zgacha, uning daromadlarining umumiy strukturasida eng ko‘p solishtirma og‘irlikni moliyaviy va agent xizmatlari egallaydi:

 Pul o‘tkazmalari: Qozog‘iston Respublikasi ichidagi pochta xizmatlari, xalqaro pochta xizmatlari, xalqaro elektron, QR ichidagi shoshilinch o‘tkazmalar, «Western Union» shoshilinch xalqaro pul o‘tkazmalari;

• 
  To‘lovlarni qabul qilish: kommunal; soliq; bojxona; uyali aloqa xizmatlari uchun; ikkinchi darajadagi bank kreditlari bo‘yicha qarzni uzish; telekommunikatsiya xizmatlari uchun ikkinchi darajali banklarda kart-hisoblarni to‘ldirish va h.
  
• 
  Ish haqi va boshqa pul to‘lovlarini to‘lash;
  
• 
  Aholiga pensiya va ijtimoiy nafaqalarni to‘lash;
  
• 
  Jismoniy shaxslardan «Yo‘qlab olinadigan», shoshilinch «Pochta» va «Bereke» depozitlarini qabul qilish;
  
• 
  Yuridik shaxslar depozitlarini qabul qilish;
  
• 
  Yuridik va jismoniy shaxslarga hisob-kitob-kassa xizmatini ko‘rsatish
  
• 
  Aholiga iste’molchi kreditlarini berishda ikkinchi darajali banklar va boshqa tashkilotlarga agent hizmatlarini ko‘rsatish;
  
• 
  Valyuta-almashuv operatsiyalari: naqd xorijiy valyutani sotib olish-sotish.
  
• 
  Brokerlik xizmat ko‘rsatish va qimmatli qog‘ozlarni nominal ushlash bo‘yicha xizmatlar
  
• 
  Transfer – agent xizmatlari.