Мустақил иш мавзу: Узатиш тенгламалари ва параметрлари. Тўрт қутбликлар

4.Тўртқутблик чиқиш қисмалари манбага уланган ҳолат учун қисқа туташиш тажрибаси. (5) тенгламалар У_1қ=0 бўлганда
Кириш қаршилиги:
(10)

(7)...(10) тенгламалар ўзаро З_1қ / З₁₀ = З_2қ / З₂₀ муносабат

билан боғланганлигини инобатга олсак, унда А, Б, C, Д коеффитсиентларни топиш мумкин. (7)...(10) тенгламаларни А Д – Б C =1 тенглама билан биргаликда ечиб, қуйидагиларни ҳосил қиламиз:

Шундай қилиб, тўртқутбликнинг А, Б, C, Д коеффитсиентларини аниқлаш учун юқорида келтирилган тажрибалардан учтасини, симметрик тўртқутблик учун эса иккитасини ўтказиш кифоя.


Тўртқутбликнинг салт ишлаш ва қисқа туташиши
(1) ва (2) тенгламалардан кўриниб турибдики, тўртқутблик киришидаги кучланиш ҳам ток ҳам иккита ташкил этувчидан иборат бўлиб, улардан бири У₂ кучланишга, иккинчиси эса И₂ токка пропорсионал.
Тўртқутбликнинг иккита: салт иш ва қисқа туташиш чегаравий режиминларини кўриб чиқамиз. Салт иш режимида тўртқутблик чиқишидаги кучланиш унинг нормал иш режимидаги номинал кучланишга, қисқа туташиш режимида тўртқутблик чиқиш токи нормал иш режимидаги токка тенг қилиб олинади:
(11)

(11) ва (5) тенгламаларни ўзаро таққослаб, У₁ кучланиш ва И₁ ток салт иш ва қисқа туташиш режимларидаги мос равишда кучланишлар ва токлар йиғиндисига тенглигига ишонч ҳосил қилиш мумкин, яъни:

Шундай қилиб, тўртқутблик кириш қисмидаги кучланиш ва токни салт иш ва қисқа туташиш режимлари натижаларини устма-устлаб аниқлаш мумкин.
Катта қувватли электротехник қурилмаларни синовдан ўтказишда устма-устлаш принсипини қўллаш алоҳида аҳамиятга эга. Чунки салт иш ва қисқа туташиш тажрибаларини ўтказишда юклама режимидагига нисбатан анча кам қувватли энергия манбаини талаб қилади ва бунда электротехник қурилмаларни синовдан ўтказишда катта миқдорда электр энергия тежалади.