Musiqiy ovoz rejissyorligi va informatika kafedrasi umurov nodir qosimovich

«Transcribe music with AudioScore» 
–
 
Sibelius dasturining yordamchi 
dasturi «AudioSkor» yordamida audio fayllarni kompyuterga Sibelius formatida 
yozib olish mumkin. Dastur hosil qilgan nota hujjatini sinchiklab tekshirish zarur, 
chunki bunda notalarning joylashishida xatoliklar bo„lishi mumkin. AudioSkor 
dasturi Sibeliusning dasturiy-yuklovchi majmuasidan foydalanib o„rnatiladi. 
Yangi musiqa asari ustida ishlashni boshlash uchun «Start new score» – 
yangi nota hujjatini yaratish buyrug„idan foydalaniladi. Bunda yangi hujjatni 
yaratish oynasi taqdim etiladi. Ushbu oynaning chap tomonida tayyor maketlar 
namunalari (1, Manuscript Paper ro„yxati, ya‟ni orkestrlar partituralari, klavirlar va 
boshqalar), qog„oz formatini tanlash ro„yxati (2, A4, A5 va boshqalar) va 
oriyentatsiyasini (3, kitob yoki albom ko„rinishida)ni tanlash mumkin. Oynaning 
o„ng tomonida esa yaratiladigan hujjatning maketi (4) aks ettiriladi. Tayyor 
maketlardan birini tanlab keyingi qadamga o„tish mumkin.

---

20 
Agarda tayyor maketlar namunalari sizni qoniqtirmasa, bo„sh (toza) sahifa 
maketi (5, «Blank»)ni tanlash va keyingi qadamga o„tish mumkin. Ushbu holda 
dastur sizga musiqa asarida ishtirok etadigan cholg„ularni tanlashni taklif etadi, 
bunda «Da (Ha)» tugmasi bosilsa, mos oynaga o„tiladi. Ushbu oyna yaratilayotgan 
nota hujjati uchun cholg„ularni tanlash oynasi bo„lib, «Instruments» deb nomlanadi 
va u quyidagi ko„rinishda aks ettiriladi: 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
1 
5 
2 
3 
4 

---

21 
Ushbu oynani «New Score» oynasidagi «Ghange Instruments…» tugmasini 
bosish orqali ham ochish mumkin. 
Cholg„ularni tanlash oynasining yuqori chap qismida cholg„ularning tarkibiy 
(«Choose from») ro„yxati joylashgan. Ko„p hollarda «All instruments» (barcha 
cholg„ular) variantini (1) tanlash maqsadga muvofiq. Ushbu variant kerakli 
cholg„uni tanlash imkoniyatini kengaytirib, ayniqsa murakkab partituralarni 
shakllantirishda juda qo„l keladi. 
Cholg„ularni tanlash oynasining pastki chap ro„yxatida cholg„ularning 
oilalari keltirilgan, ya‟ni: yog„och-damli, mis-damli, urma-zarbli, gitaralar, 
ovozlar, klavishali, torli va boshqa musiqa cholg„ulari. Ushbu ro„yxatdan 
cholg„ular oilasining kerakli varianti (2) tanlanadi. 
Cholg„ularni tanlash oynasining o„rta qismida cholg„ularning tanlangan 
oilasiga taaluqli cholg„ular ro„yxati paydo bo„ladi. Bizning misolimizda bu 
klavishali («Keyboards») cholg„ular oilasiga mansub cholg„ulardir. Kerakli 
cholg„uni yaratilayotgan asarga kiritish uchun cholg„u (masalan, fortepiano 
(«Piano») cholg„usi) belgilanadi (3) va «
Add to score»
(ob‟yektni nota hujjatiga 
qo„shish) tugmasi (4) bosiladi. Ushbu buyruqni bir necha cholg„larni belgilab ham 
amalga oshirish mumkin. 
Cholg„ularni tanlash oynasining o„ng qismidagi ro„yxatda tanlangan 
cholg„ular ketma-ket, ya‟ni partitura ketma-ketligi bo„yicha joylashtirilib aks 
ettiriladi. Cholg„ularni tanlash oynasining o„ng va o„rtadagi ro„yxatlari oralig„ida 
cholg„ularni tanlash va ularning ketma-ketligini sozlash tugmalari joylashgan: