Musiqiy ovoz rejissyorligi va informatika kafedrasi umurov nodir qosimovich

Group 8 ths
(quavers) as:
» maydonida ko„rsatilganidek «4,4», ya‟ni har to„rtta 
sakkiztalik nota bir guruhga birlashtiriladi. Agarda, biz ushbu maydonga «2,2,2,2» 
yozuvini kiritsak, har bir guruh ikkitadan sakkiztalik nota cho„zimiga teng 
bo„lishiga erishamiz. 

---

26 
Keyinchalik sakkiztalik notalar yozilganida, ular avtomatik ravishda 
ikkitalik guruhlarga birlashadi. Quyidagi misol yordamida sakkiztalik notalarning 
turli xil guruhlanishlarini (4,4 – 1-takt, 4,2,2 – 2-takt, 2,2,2,2 – 3-takt va 
1,2,1,1,2,1 – 4-takt) ko„rish mumkin: 
 
«Pick-up (Upbeat) Bar» 
guruhi «
Start 
with bar of length»
(taktoldi, zatakt, boshlang„ich 
takt o„lchovi) maydoniga bayroqcha o„rnatish 
orqali taktoldi o„lchovini ko„rsatish mumkin. 
Bunda asar taktoldidan boshlanishi, ya‟ni birinchi 
taktga mos keladigan o„lchov biror cho„zimdagi 
notani yoki notalarni ketma-ket tanlash orqali 
o„rnatiladi. Keltirilgan misolda ko„rinib turganidek, 
takt o„lchovi 4/4 bo„lsa ham boshlang„ich takt 1/8 
takt o„lchovi bilan boshlanadi. 
«Tempo» 
guruhi
 «Tempo text»
(Temp matni) ro„yxatidan musiqa asarining 
«Temp» ko„rsatmasi (masalan: Allegro, Adagio, Moderato va boshqalar) tanlanadi. 
Ushbu ro„yxatda temp ko„rsatmalarining eng asosiylari mavjud. Agarda ro„yxatdan 
kerakli temp ko„rsatmasi topilmasa, uni klaviaturadan kiritib, yozib qo„yish ham 
mumkin. 
«Metronome mark»
– (metronom belgisi, ijro sur‟ati, tezligi). Ushbu 
maydonga bayroqcha o„rnatish orqali metronom ishga tushiriladi hamda asarning 
ijro tezligini ko„rsatish mumkin bo„ladi. Albatta, «Temp» ko„rsatmasi qo„yilsa, 
asarning ijrosi «Temp» ko„rsatmasiga mos keluvchi o„rtacha tezlikda 
sadolantiriladi. Biroq, ijro tezligini oshirish yoki sekinlashtirish zaruriyati tug„ilishi 
mumkin. Bunday hollarda metronom yoqiladi («Metronome mark» yozuvi yoniga 
bayroqcha o„rnatiladi) va tanlangan notaning (masalan, choraktalik nota) tezligi 
ko„rsatiladi (masalan, 120). 

---

27 
Asarning takt o„lchovi va tempi tanlaganidan so„ng Next (keyingi qadamga) 
tugmasini bosish orqali «