―musiqa ta‘limi‖ kafеdrasi ―O‘zbek xalq musiqa ijodi‖ fani bakalavriyat yo‘nalishi

O‘zbek xalq cholg‘u asboblari 
 
O‘zbek musiqa cholg‘u asboblari ming yillik tarixga ega bo‘lib, juda ham 
rang barangdir. Ular o‘z vazifalari, ijrochilik imkoniyatlari va tuzilishlariga ko‘ra 
ko‘pincha tojik hamda boshqa sharq xalqlari musiqa cholg‘u asboblari bilan bir xil 
yoki o‘xshashdir. 
O‘zbek musiqa cholg‘u asboblari 
5 ta
mustaqil guruhdan iborat: 
1. Puflab chalinadigan cholg‘u asboblari 
2. Jarang torli cholg‘u asboblari 
3.Chertma torli (tirnab va noxun vositasida) cholg‘u asboblari 
4. Urma cholg‘u asboblari 
5. Kamonchali cholg‘u asboblari 
1. Puflab chalinadigan cholg‘u asboblari
guruhiga nay, surnay, qo‘shnay, 
bo‘laman, karnay, g‘ajir nay, sibiziqlar kiradi. 
Kichik nay
–
(pikkalo) diapazoni ―re‖ birinchi oktava, ―solь‖ uchinchi 
oktava, ―lya‖ uchinchi oktava.
Katta nay –
diapazoni ―lya‖ birinchi oktava, ―solь‖ uchinchi oktava, ikki 
yarim oktavani o‘z ichiga oladi.

---

20 
Surnay
– 
diapazoni ―do‖ birinchi oktava, ―re‖ ikkinchi oktava, ikki oktava 
tovushini o‘z ichiga oladi.
Qo‘shnay –
qamishdan yasaladi. Uning sibiziqdan farqi diapazonining 
kengligida. Diapazoni oktava doirasida. Bulaman Xorazm va Qoraqalpog‘istonda 
keng tarqalgan. 
G‘ajir nay
– 
mahalliy cho‘l burguti g‘ajir (asbobning nomi ham shundan 
olingan) qanotining suyagidan yasalgan xushtak qurilmasiz bo‘ylama nay. G‘ajir 
nayda barmoq bosiladigan to‘rtta (uchtasi ustki, bittasi past tomonda) teshik bo‘lib, 
diapazoni seksta oralig‘idadir. 
Sibiziq
(sibizg‘a) 
– 
oddiy qamishdan yasalib, puflanadigan tomonidan tilcha 
kesiladi. Naychaning yuz tomonida barmoq bilan bosiladigan uchta teshik ochiladi. 
Diapazoni seksta intervalidan oshmaydi.