Мусахон Исаков Дилобар Рўзиева

бошқарувнинг чизиқли-функционал тузилмасини самаралироқ бўлиши ва 
кенг тарқалишига сабаб бўлади. Бу ҳолда бошқарув ҳам чизиқли, ҳам 
функционал раҳбарлар томонидан амалга оширилади. 
Бошқарувнинг функционал тузилмасини қуйидаги чизма орқали акс 
эттириш мумкин: 

---

155 
Бошқарувнинг ушбу тузилмаси афзалликлари қуйидагилар: 

бошқарув фаолиятини ихтисослаштириш даражасининг юқорилиги; 

бошқарув фаолиятининг деярли барча соҳаларини ваколат доирасида 
қамраб олиш; 

ишлаб чиқариш диверсификациясининг турли талаб ва шарт-
шароитларига мослашиш имкониятлари; 

бошқарув хизматлари ёки бўлимларига ходимлар танлашнинг нисбатан 
осонлиги. 

Унинг камчиликлари қаторига эса қуйидагиларни киритиш мумкин: 

яккаҳокимлик тамойилининг бузилиши; 

келишилган бошқарув қарорларини қабул қилиш ва бажариш ҳамда 
уларнинг мажмуавийлигини таъминлаш қийинлиги; 

бошқарувнинг 
юқори 
поғоналари 
учун 
раҳбар 
танлашнинг 
мураккаблиги.
Чизиқли-штабли тузилма бошқарув аралаш тузилмасининг бир 
кўриниши бўлиб, унга чизиқли тузилма асос қилиб олинган. Бошқарувнинг 
ҳар бир бўғинида штаблар тузилиб, унинг таркибига муаммоларни ечиш учун 
малакали мутахассислар таклиф этилади. Масалан, штабли тузилмалар 
табиий офат, ҳалокат ва кулфатларнинг оқибатларини бартараф қилиш, 
янги маҳсулот ёки технологияни ўзлаштириш, тўсатдан юзага келган, 
одатий бўлмаган вазифаларни ечишда тузилиши мумкин. Бундай ҳолларда 
бошқарув штабига раҳбарларнинг ваколатларидан кам бўлмаган ҳақ-
ҳуқуқлар, ваколатлар берилади. 
Бошқарувнинг матрицали тузилмалари турли хил бўлиб, уларнинг 
барчаси битта тамойилда - ишлаб чиқаришни вертикал ва горизонтал 
бошқаришда бошқарув вазифаларини ташкилий тузилмалар ўртасида қайта 
тақсимлаш асосида яратилган. Бу тузилмалар илмий тадқиқот