Мусахон Исаков Дилобар Рўзиева

IV боб САНОАТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИНГ ИҚТИСОДИЙ ВА ИЖТИМОИЙ 
САМАРАДОРЛИГИ 
163
 
4.1. Демократик бозор муносабатлари шароитида самарадорликнинг ўрни ва 
аҳамияти. 
163
 
4.2. Ишлаб чиқариш самарадорлигннинг моҳияти, мезони ва кўрсаткичлари. 
Харажатларнинг умумий ва қиёсий самарадорлиги 
165
 
4.3. Ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишнинг 
188
 
омиллари ва йўллари 
188
 

---

5 
V боб ИШЛАБ ЧИҚАРИШНИ ИЖТИМОИЙ ТАШКИЛ ЭТИШ. 
194
 
5.1.Саноатда ишлаб чиқаришни ижтимоий ташкил этишнинг шакллари ва уларнинг 
ўзаро боғлиқлиги 
194
 
5.2.Концентрациялаштириш, унинг моҳияти ва аҳамияти 
196
 
5.3. Маҳаллийлаштириш: унинг моҳияти, аҳамияти ва мазмуни 
198
 
5.4. Ихтисослаштириш, унинг моҳияти, аҳамияти ва мазмуни 
202
 
5.5. Саноатда диверсификациялаш. Унинг моҳияти ва диверсификация қилишнинг 
энг мухим устувор йўналиши 
204
 
5.6. Кооперативлаштириш. Унинг шакллари ва кўрсаткичлари 
220
 
5.7. Комбинациялаштириш. Унинг шакллари ва кўрсаткичлари 
222
 
ФОЙДАЛАНИЛАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ: 
224 
 

---

6 
КИРИШ 
 
Иқтисодиётда туб бурилиш кечаётган бир вақтда иқтисодиётни 
либераллаштиришни янада чуқурлаштириш ва шу асосда жамият 
аъзоларининг 
моддий 
ва 
маънавий 
фаровонлигини 
таъминлашда 
иқтисодиётнинг етакчи тармоғи бўлган саноатнинг мавқеи алоҳида ўрин 
эгаллайди.
Буни иқтисодиётдаги тизимли ўзгаришлар натижасида ялпи ички 
маҳсулот таркибида саноатнинг улуши 2018 йилдаги 35 фоиздан 2019 йилда 
37 фоизга
1
ортиши кутилаётганлигидан ҳам кўриш мумкин. 
Бундан ташқари, давлатимиз раҳбарияти томонидан танлаб олинган 
тараққиёт стратегияси рақобатдош, экспортбоп ҳамда импорт ўрнини босувчи, 
юқори қўшимча қийматга эга маҳсулотлар ишлаб чиқаришга қаратилган 
бўлиб, у саноатнинг барқарор ва мутаносиб равишда ўсиши ҳамда ишлаб 
чиқариш қувватларини модернизациялаш, техник ва технологик янгилаш 
асосида унинг етакчи тармоқларини ривожлантиришни кўзда тутади. Буни 
юртимизда амалга оширилаётган очиқ иқтисодиёт, соғлом рақобат, 
ишбилармонлик ва инвестиция муҳитини тубдан яхшилаш учун зарур 
шароитларни 
яратилаётганлиги, 
иқтисодиётда 
давлат 
иштирокини 
камайтириш, хусусий секторни жадал ривожлантириш орқали янги иш 
ўринларини кўпайтиришга алоҳида эътиборни кучаяётганлиги, иқтисодиётни 
модернизация ва диверсификация қилиш, меҳнат унумдорлигини ошириш 
орқали юқори иқтисодий ўсишни таъминлашга эришиш борасидаги олиб 
борилаётган ислоҳотлардан, «яширин» иқтисодиётга қарши курашиш, унинг 
ҳажмини кескин қисқартириш борасидаги, валютани эркинлаштириш 
сиёсатини изчил давом эттириш, барқарор монетар сиёсатни амалга ошириш, 
иқтисодиётни ривожлантиришга доир стратегик вазифаларни рўёбга 
1
Ўзбекистон Республикаси Президенти 2019 йилда мамлакатни ривожлантиришнинг энг муҳим устувор вазифалари 
тўғрисида парламентга қилган Мурожаатномаси https://www.facebook.com/ 

---

7 
чиқаришга 
қодир 
малакали 
кадрларни 
тайёрлашга 
қаратилган 
йўналишларнинг самарали амалга оширилаётганлигидан ва мамлакат 
иқтисодиётда тизимли ўзгаришлар амалга оширилиб, иқтисодиётини барқарор 
ривожланишига эришишда ялпи ички маҳсулот таркибида саноатнинг улуши 
оширишга қаратилаётганлигидан кўриш мумкин. 
Юртимизда 
иқтисодиётдаги 
таркибий 
ўзгаришларни 
самарали 
ташкиллаштириш ва бунда саноатнинг ўрнини алоҳида касб этишидан келиб 
чиқиб, ҳар бир соҳада бўлгани каби республикамизнинг айрим туманларида 
ҳам саноатнинг улуши вилоят кўрсаткичининг 1 фоизига етмаётганлигидан 
келиб чиқиб, Ўзбекистон Республикаси Президенти 2019 йилда