Муратбай нызанов ашык

apFbi 
басында болса 
биреуи берги басында. Соннан кейин, кап ы л ш р кеуил еседи 
f o
. 
С е й т и п о ты р р ан а д а м л а р г а к а я к т а г ы б и р ж есир 
кем п и р д и н б аласы н кал ай айтам ан ?! О н ы н суксурдай 
жигит болганынын пайдасы не, абы рай ы -аб ы райы на тед 
болмаганнан кейин.
Бул азлык етсе, екесинин ахун екенин, хукиметке карсы 
питне шелкемлестирип жургенликте айыпланып атылганын 
еситсе алла бэрекелла!
— Питне емес, уш кило пахта, — деди апам.
— Пахта?! — деп Тилеухан апа иркилип калды. — Сиз- 
эм билетутын ба единиз? К,ой, ондай емес ш ьнар, Рум да ма, 
Ш ам да ма улкен улам алар м е н ен б а й л а н ы с ы бар деп 
атылган 
fo
.
Апам баягыдан бери кутн ак си зи н а н а н ы з хаккында 
ойлап отырран екен. Ж ан агы гептен к ей и н д ер р и у езин 
ж ыйнап алды.
— К уда-ай, мен уйдин касы ндагы елти ш еш ем менел 
габырыстырып отыр екенмен 
fo
. 
Ауа, сейтип?
— Ол ш еш еннин даррысы-эм куры пахта уш ы н атылма- 
FaH maiFap! 
К дйдан б и лесен , «М ой н акты а л с ак , М осква 
ези н е н -е зи багынады» — деп журген кар ак ал п ак бул!
— Аты ким , сол илимпаз баланын? — деди апам.
— П а й !... У м ы ты п к ал д ы м н е ай т ы п аты рган ы м д ы . 
Г эп и м д и б еле бересен! А тын не кы л ай ы н д еп еди н, куда 
боласан ба?! Тууган кайнагам ны н аты ол, калай айтайын!... 
Н е д еп атыр едим? Хе, ауа, сей ти п бир куни Сулыуханды 
ж и б е р и п ол кы зды уйге ш акы ры п алдым. Куйеу баланы-эм 
ескертип койдым, хэзир кересен, деп. Оны бир-еки хэптеден 
б ери о к ь и ы п таслаганм ан 
fo
, 
«эж агана апералм аган кызды 
егади саган эп ерем ен» деп.
58

---

Бир уакта патша кыз келди. Уэй, ези-эм кызбысан кыз- 
ау! Ж ум алак ж узли, бадам кабак, ак тамак, тамагынын 
астында ж ука FaHa 6yFaFbi бар, булк-булк етип турады. 
Таматынан жуткан аукаты керинип етеди. Кдоди-кэуметин 
айтпайсан ба? Есикке жарасыклы. Ен баслысы, — деп 
койды ол хэу ес п ен ен сыбырланып, — кушакларанда 
жигитти н кушагын толтырады.
— П ай, сен-эм курттын-ау, мына кыздан-эм уялганды 
койдын.
— Yx-X, шеше, аузымды какпалай бердин 
f o
, 
езим бес 
жыллык мийнетимди айтып бир шеримди таркатайын десем. 
Сен кыз, берекет тап, шыгып туршы, бир майдан! Мына 
шешен он бес жасардай уялып катагалды 
f o
.
Апам мэс болып кулди. Тилеухан апа бирак, кулмеди. 
Кулсе айтып киятырган гэпин умытып калатугындай, ез 
энгимесине ези путкил денеси менен берилип отыр еди. 
Гэп ти н изи н сонш а тынлагым келип турса да илажсыз 
. сыртка 
шырып
^
рттпм
._ 
_
— Хе-е, сейтсе, — деди ол изимнен карап. — Кемпирдей 
гэп тынлай бермей.
Тилеухан апа кемпир дейме, баска дейме, мейли, бирак, 
тап усы ен ги м ен и дым тыдлагым келип тур еди. Апам 
энгимесин беле бермегенде меннен кысынып отырран ол 
жок еди.
— Нурсулыу, апан, калай?
Бурылып карасам, барана апама шаншыу ислеп кеткен 
медсестра кыз екен. Еки колында шприцлер салатугын улкен 
еки жылтырак темир кугы.
— К ем-кем жаксы болып киятыр.
— А р ти ст ап а к о с ы к айты п берип, уактын хошлап 
атырган nibiFap?
— ХЭЗИР косы к емес, ертек айтып берип атыр, -дедим 
кулип.
— Жур онда, айланып кайтамыз.
— Каяктан?
— Автоклабтан.
Ол колындагы кутынын, биреуин маган услатты. Екеуи- 
миз корранш анын ана басындары автоклабка пайдаланран 
ш прицлерди тапсырып, тазасын алып кайтыуга кеттик.
59

---

— М екгепти питкердин бе? — деди ол жол бойы.
— Я к, быйыл питкериуши класспан.
— Бирак, жотан ири екен, институтта окыйман десен де 
инанады.
Ундемедим.
— К ласстагы д осл ары н и зи н н ен келип туры п па? — 
деди ол. Негедур медсестра менин менен сейлескиси келер 
еди.
— Як. Мен емес 
f o
, 
ауырып атырган, — дедим.
— Сонда да..., -деп медсестра иркилип калды. — Оны 
сорап атырганым, - деп эсте гэпинин изин жал гады. — Кеше 
бир жигит келди сени сорап.
— Ки-им?! 
—"«s
М ен и н дауы сы м к ат т ы р ак ш ы гы п кетти ме, дэрчэл
бетиме жалт карап, иркилип калды
— Л ек и н , мен иш ке ки ргизб едим . Тустеги уйкыньщ 
уакды еди. Хэм касьщызда апаныз бар.
Сиз изимнен келдиниз бе екен, деп журегим дукилдеп 
кетти. Сизди жибермей калган медсестраны жаман керип 
кеттим. Не б олы пты , уйкы уакты болганда! Э сте барып 
ымлап жиберсе ш ыгаман 
f o
. 
Бирак, ол сиз болмасаныз ше? 
Баска ким болыуы мумкин? Класстын баллары жеккеленип 
келмейди. Яки Турдымурат па екен? Я г-эй, ол не деп келеди! 
О ны н менен кериспегенимизге уш жыл боладьт. Мандайына 
даует ылактырганнан кейин де бир неше мэрте хатларын кез 
ал д ы н д а ж ы р т к а н м ан . И зи м н е н к а л м а с а эж агам ларга 
айтыуга межбур болатугынымды айтып коркытканым да бар. 
С он н ан кейин ол аяилн тартып еди.
— Ол... сиз айтып атырган адам... атын айпады ма?
— Як! Л екин, жудэ ер кеки рек жигит екен! Кдпларына 
сы я менен ойып суурет салып таслаган ба?... Тапалтас бойлы 
бире^.
Тула бэденим жуу етип кетти. М ен онн ан кутылдым деп 
журсем , енди изим нен емлеуханага келип бийабырай етпеге 
кар ад ы ма? Бул ж ети ж и ним н ен бетер ж ек керетупян сол 
Турды м урат еди.
— Е ле д е бас ш ы п а к е р кел и п кал д ы , -д еп медсестра 
г э п и н дауам етти. — Болм аса мени ийтерип ж иберип ишке 
к и р е ж а к тури бар еди.
60

---

— М ына бала ким? — деди бас шыпакер.
— И ш те апасы жатырган екен, — дедим мен. Сизди 
айтпадым.
— Уштен беске дейин кириуге болмайтушнын ескертпе- 
дин бе?
— Ескертгим, Бирак,..
— К,эне, хо-оу, жигитше! Дэруазаны керип турсан ба?
— К ерип турман! — деди жанары жигит зил менен.
— К ерсец — бар, бестен кейин келесен!
Бала кыймылдамады.