Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

Neft asosidagi eritmalar - neft mahsulotlaridan tayyorlanadigan eritma. Bu eritma murakkablashgan sharoitlarda burg‘ilash ishlarini amalga oshirishda va mahsuldor qatlamlarni ochishda ishlatiladi.

Burg‘ilash jarayonida neft asosidagi eritmalarning ikki turi qo‘llaniladi:

а) dizel distillyatli eritma yoki dizel yoqilg‘isi. Eritmalar tarkibi: bitum-10-20% , oksislangan parafinning sovuni-1,5-3% , o‘yuvchi natriy-1,5% , suv-1-5% , qolgan qismi dizel distillyati yoki dizel yoqilg‘isiga ta’luqli;

b) oksidlangan petrolatumning natriyli sovuni (15-20%) - oksidlangan bitum bilan barqarorlashgan distillyatli neft mahsuloti asosidagi eritma. Qolgan komponentlari xuddi birinchi guruh eritmalarniki kabi. Neft asosidagi eritmalarning zichligi har xil bo‘ladi. Og‘irlashtirilmagan eritmalarning zichligi 900 kg(m³ ga teng. Lekin eritmalarni og‘irlashtirib, ularning zichligini 2200 kg(m3 ga, hatto 2500 kg(m3 ga yetkazish mumkin. Neft asosidagi eritmalarni tayyorlash jarayoni dispers muhitda (dizel yoqilg‘isi va distillyatli neft mahsulotida) bitum va oksislangan neft mahsulotlari (petrolatum yoki parafin) ni eritish yo‘li bilan amalga oshiriladi.

Neft asosidagi eritmaning qovushqoqligi va siljishining statik kuchlanishi kimyoviy reagentlar miqdorining o‘zgarishiga qarab tartibga solinadi. Reagent sifatida sovun hamda bitum zarrachalari (og‘ir fazalarning to‘planishi)dan foydalaniladi.

Neft asosidagi eritmalarning asosiy afzalligi g‘ovak tog‘ jinslari orqali juda kam sizilishi hisoblanadi.

Burg‘ilash jarayonida ohak bitumli eritmalar eng ko‘p qo‘llaniladi. Uning tarkibi quyidagilardan tashkil topgan: dizel yoqilg‘isi-dispers muhit (60-65%); eritmalarning sizilishi (filtratsiyasi) va reologik xossalarni tartibga solish uchun qo‘shiladigan kuchli oksislangan bitum (15-20%) va ohak (20-30%) - yuqori dispersli to‘ldirg‘ich 2000S haroratda eritmaga struktura Mexanik xossa berish uchun qo‘llaniladi.

Odatda, barqarorlashtirgich (stabilizator) sifatida sulfonatriyli tuz (0,75-1,5%) dan foydalaniladi. Termobarqaror ohak-bitumli eritma olishning asosiy sharti og‘ir fazaning (ohak, og‘irlashtirgich) maydalanishi va ularga sirt faol moddalari – CFM (PAV) ta’sirida zarracha yuzalarining gidrofobizatsiyalanishi hisoblanadi.