Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

5.6-rasm. VP-5 viskozametr pribori.

1-varonka qismi. 2-naycha 1.5mm bo’ladi. 3- krujka 500 sm³ sig’imga ega 4-filtr qismi




5.7-rasm. Viskozametr

Viskozimetr muntazam ravishda tekshirilib turiladi. Chunki viskozimetr voronkasidan 500 m³ suvning oqib chiqish vaqti 15 daqiqani tashkil etadi.

5.8-rasm. Viskozametr priborining ishlatish jarayoni.

Murakkab bo‘lmagan sharoitlarda burg‘ilash quduqlarni burg‘ilashda qovushqoqligi 18-25 daqiqa bo‘lgan eritmalar qo‘llaniladi. Yuvish eritmalarining yutilish xavfi bo‘lgan darzli tog‘ jinslarini burg‘ilashda esa eritmalarning qovushqoqligi 40-50 daqiqaga yetkaziladi. Suv uchun quduqlarni burg‘ilashda, qovushqoqligi 18-35 daqiqa bo‘lgan eritmalardan foydalaniladi.v) Gilli eritmalar tarkibidagi qum miqdori - gilli eritmalardagi qumning miqdori eritma tayyorlanadigan gilning sifatini va eritmalarning burg‘ilangan tog‘ jinsi zarrachalari bilan ifloslanganlik darajasini ifodalaydi.

Bundan tashqari yuvish eritmalaridagi qum miqdorini ko‘p bo‘lishi quduqlardagi burg‘ilash asboblarining tutilishlariga sabab bo‘lishi mumkin. Gilli eritmalarning ifloslanganlik darajasi maxsus OM-1 metall tindirgich yordamida aniqlanadi. (7.2, v- rasm).

Tindirgichga 0,450 m³ suv va 0,50 m³ gilli eritma quyiladi va 1 min. davomida aralashtiriladi. Undan keyin darajalangan idish (menzurka) vertikal holatda 3 min saqlanadi. Bunday hollarda cho‘kkan qum idishning tagiga joylashadi. Hisoblash shkalasi yordamida cho‘kkan qumning miqdori sm3 da aniqlanadi. Odatda, 0,1 m³ dagi qum miqdorining ikkilangan miqdori gil eritmasidagi qumning foizlardagi miqdoriga to‘g‘ri keladi. Qum miqdorini aniqlash uchun Surinov-Kvirikashvili tindirgichi amalda ancha takomillashgan hisoblanadi. (7.3-rasm)

g) Gilli eritmalarning sulanganligi - eritmalarning g‘ovak tog‘ jinslariga ozod suvlarni berish qobiliyati. Buning natijasida quduq devorlari gillanadi. Gilli eritmalarning yuqori darajada suv beruvchanligi gillanish sifatini pasaytiradi va quduq devorlarining mustahkamligini kamaytiradi. Shuning uchun kam suv beruvchan gilli eritmalarni olishda yuqori sifatli gillar va yumshoq suvlar ishlatiladi.