Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

4.10. Kalibrlovchi va markazlashtiruvchi asboblar

Kalibrlovchi va markazlashtiruvchi asboblar boshqa burg’ulardan, paralash kallaklaridan va kengaytirgichlardan o‘zining tog‘ jinslarini umuman yemirmasligi, ayrim hollarda uncha katta bo‘lmagan hajmda yemirishi bilan farq qiladi. Bunday yemirish quduq devorlarini tekislashga hamda quduq tanasining ayrim joylarini qisman kengaytirishga va kalibrlashga xizmat qiladi. Kalibratorlar, markazlashtirgichlar va barqarorlashtirgichlar (stabilizatorlar). Bu asboblar uch guruhga bo‘linadi:

а) Kalibratorlar – markazlashtirgich kalibrlovchilar kabi vazifalarni bajarib, burg’u diametri bo‘yicha quduq tanasini kengaytirish va kalibrlashga hamda burg’uning ish sharoitlarini yaxshilashga, quduq o‘qi yo‘nalishini barqarorlashtirishga mo‘ljallangan. Bu asbobni burg’u ustiga yoki og‘irlashtirilgan paralash quvurlarining seksiyalari oralig‘iga o‘rnatish talab etiladi.


4.17-rasm. Kalibratorlar
b) Markazlashtirgich – bu asbob paralash quvurlar birikmasining pastki qismini markazlashtirishga mo‘ljallangan. U quduq tubi dvigatel korpusiga yoki paralash quvurlar birikmasiga o‘rnatiladi. Markazlashtirgich uzunligi burg’uning bir-ikki diametriga to‘g‘ri keladi.

v) Barqarorlashtirgichlar (stabilizatorlar) - quduq tanasini yo‘naltirish va paralash quvurlar birikmasini markazlashtirishga mo‘ljallangan. Keyingi vaqtlarda quduq tubi dvigatellari korpusiga kichik o‘lchamli (burg’u diametridan 0,2-0,14 m kichik) markazlashtirgich o‘rnatilmoqda (5.14-rasm).

4.18-rasm. Quduqni kengaytiruchi kalibratorlar