Muqaddima

QON OQISHNING TO’XTASHI (GEMOSTAZ) 
 
     Qonning  ivishi  –  suyuq  holatdan  jelesimon  lahtaga  aylanishi  organizmning  qon 
yo‘qotishga to‘sqinlik qiladigan muhim biologik himoya reaksiyasidir. 
     Sog‘lom  odamda  mayda  qon  tomirlar  jarohatlanganda  qon  oqishi  1-3  minutda 
to‘xtaydi. Bu birlamchi gemostaz bo`lib, uning quyidagi bosqichlari tafovut qilinadi: 1) 
shikastlangan  tomirlarning  reflektor  torayishi  (spazm).  Qon  tomirlarning  torayishini 
serotonin  va  katexolarninlar  ta‘minlaydi.  2)  trombotsitlar  adgeziyasi,  ya‘ni    manfiy 
zaryadga ega trombotsitlarning shikastlanish natijasida zaryadi musbat bo`lib qolgan qon 
tomir devoriga yopishishi. 3) tormbotsitlarning qaytar agregatsiyasi. Bunda hosil bo`lgan 
trombotsitar tromb o‘zidan qon plazmasini o‘tkazib yuboradi lekin shaklli elementlarni 
o‘tkazmaydi.  4)  trombotsitlarning  qaytmas  agregatsiyasi.  Endi  tormb  qon  shaklli 
elementlarini ham plazmani ham o‘tkazmaydi. 5) lahta retraksiyasi.