Muqaddima

QON  PLASTINKALARI 
 
     Qon plastinkalari (trombotsitlar) diametri 2-5 mkm bo`lgan oval shaklidagi plazmatik 
tuzilmalardir. Ko‘mikda va taloqda gigant hujayralar – megakariotsitlardan hosil bo`ladi. 
Trombotsitlarning  soni  1  mm
3
  qonda  200-400  ming.  Ovqat  hazm  qilish,  jismoniy  ish 
bajarish,  homiladorlik  trombotsitlar  sonini  oshiradi.  Kunduzi  qonda  trombotsitlar  soni 
tundagidan  ko‘p  bo`ladi.  Qon  ivish  jarayonida  muhim  rol  o‘ynaydi.  Tomirlarni 
toraytiruvchi  modda  –  serotonin,  tomirlarni  kengaytiruvchi  modda  –  gistamin 
trombotsitlarda sezilarli miqdorda topiladi. 
     Trombotsitlar  va ularga  bog`liq  omillar  qon ivishida  ishtirok  etadi. Bundan  tashqari, 
trombotsitlar  tomirlarning  endotelial  hujayralariga  ularning  faoliyati  mo‘tadil  bo`lishi 
uchun  zarur  moddalarni  yetkazib  turadi.  Endotelial  hujayralar  bir  kecha-kunduzda 
qondagi  trombotsitlarning  15%  ini  qamrab  oladi  va  shu  tarzda  kerakli  moddalardan 
foydalanadi. 
     Trombotsitlar bilan aloqadorligini yo‘qotgan endoteliy distrofiyaga uchraydi va tomir 
devori orqali eritrotsitlar to‘qimalarga o‘ta boshlaydi. 

---

 
 
127