Мундарижа ўҚув материаллар

3.3.

Марказий Осиё халқларининг исломгача бўлган маънавий ёдгорликлари

Достонлар, эртаклар ва афсоналар

Тош битиклар

“Авесто”

3.4. “Авесто”нинг асосий ғоялари.

- Олам, унинг яратилиши ва тузилиши ҳақидаги диний-фалсафий ғоялар.

- Ўз даврининг табиий-илмий билимлари.
- Ахлоқ, турмуш, сиёсат , ҳуқуқ соҳаларидаги фалсафий муаммолар.
- Дунёда яхшилик ва ёмонлик кучларининг кураши.
- “Эзгу фикр, эзгу сўз, эзгу амал” принципи


3.5.



Марказий Осиё илк уйғониш даври намоёндалари





Ал-Беруний (973-1048) қомусий олим, фаннинг турли соҳаларига оид 150дан ортиқ асар ёзган. Табиатшуносликда кўплаб кашвиётлар қилган. Билиш методларини ишлаб чиққан. Кузатиш ва экспериментга алоҳида аҳамият берган.

Ал-Хоразмий (787-847). Алгебра ва алгоритмлар назариясининг асосчиси. Математика, ўлчаш методлари ва алгоритмларига янгиликлар киритган. Асосий асарлари:“Зиж”, “Жуғрофий асар”, “Ер тузилиши ҳақида китоб” ва б.

Форобий (870-930) Аристотель, Платон, Гален, Плотин ва б.нинг асарларини араб тилига ўгирган, шарҳлаган. Фанларни туркумлаган, ривожлантирган. Фаннинг турли соҳаларига оид 160дан ортиқ асар ёзган.



Ибн Сино (680-1037) қомусий олим, инсон билимини, фанни улуғлаган, борлиқни билиш воситаси деб билган. Фанларни туркумлаган, билиш усулларини ишлаб чиққан. Фаннинг турли соҳаларига оид 400дан ортиқ асар ёзган.

Ал-Фарғоний (IX аср). Дунёнинг тузилиши, самовий жисмларнинг ҳаракати, иқлим назарияларининг муаллифи. Асосий асарлари: “Астрономия асослари”, “Етти иқлим китоби” ва б.