Мундарижа кириш I боб


Ўзбекистон шаҳар аҳолисининг демографик таркиби



Download 87,67 Kb.
bet7/10
Sana23.02.2022
Hajmi87,67 Kb.
#142994
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Kurs ishi 23.01.2019 tayyor boldi

Ўзбекистон шаҳар аҳолисининг демографик таркиби

2016 йил маълумотларига биноан Ўзбекистон Республикасининг 51,2 фоиз аҳолиси шаҳар жойларига тўғри келади. Мутлоқ рақамда у 15370,1 минг киши. Шаҳар аҳолисининг олдинги йиллардаги миқдори қуйидагича бўлган (минг киши ҳисобида): 1926 й. -1002; 1939 й. – 1470; 1959 й. – 2729; 1970 й.-4327; 1979 й. – 6348, 1989 й. – 8059 ва 2000 йилда 9166 минг киши. Шаҳар аҳолисининг ўсиш суръати айниқса 70-80 йилларда юқори бўлган. Бунга сабаб – 1972 йилда аҳоли манзилгоҳларининг шаҳар мақомига ўтказиш учун талаб этиладиган энг кам аҳоли миқдорини 10 мингдан 7 мингтагача туширилиши ва бунинг оқибатида шаҳарлар сонининг ниҳоятда тез кўпайишидир (агар 1970 йилда республикада 42 шаҳар мавжуд бўлган бўлса, 1979 йилда уларнинг сони 90 тага етган).
1989-2009 йилларда шаҳарликлар сонининг ўсиши анча сусайган. Натижада умумий урбанизация кўрсаткичи 40,7 фоиздан 35,8 фоизга тушиб қолган. Вилоятлар даражасида мазкур жараён айниқса Тошкент, Фарғона, Бухоро, Хоразмда сезиларли бўлган ва у фақат Қорақалпоғистон Республикаси, Жиззах ҳамда Наманган вилоятларида бирмунча кўтарилган.
2009 йилни республикамизда “Қишлоқ тараққиёти ва фаровонлига йили” деб эълон қилиниши муносабати билан урбанистик вазиятда кескин ўзгариш юз берди. Янги урбанистик сиёсат туфайли Ўзбекистонда бирданига 966 қишлоқ аҳоли пунктига шаҳарча шаҳарча мақоми берилди. Уларнинг ҳозирги реал ҳолатини ҳисобга олиб, “агрошаҳарлар” ёки “қишлоқ шаҳарлари” деб аташ мумкин.
Шунингдек, бундай манзилгоҳлар Қашқадарё, Сурхондарё, Наманган вилоятларида ҳам анча кўп – ҳар бирида юзтадан ортиқ. Бирмунча камроқ янги шаҳарчалар Сирдарё вилояти ва Қорақалпоғистон Республикасида қайд этилади. Умумий урбанизация даражасининг энг юқори кўрсаткичи Наманган вилоятида – 64,3фоиз. Бу кўрсаткич Фарғона ва Андижон вилоятларида ҳам ўртачадан юқори. Нисбатан урбанизациялашмаган минтақалар Хоразм, Сурхондарё, Самарқанд ва Бухоро вилоятлари ҳисобланади.
Урбанизация жараёни ва унинг якуний кўрсаткичи, одатда, ҳудудлар иқтисодиётининг ихтисослашуви, шаҳар ҳосил қилувчи омилларнинг мавжудлигига боғлиқ. Шу нуқтаи назардан Қорақалпоғистон ва қисман Навоий вилоятида мазкур кўрсаткичнинг бирмунча юқорилиги кўрилаётган ҳудудлар саноат салоҳиятидан эмас, балки бу жойларда интенсив қишлоқ хўжалигини ривожлантириш шароитларининг чекланганлидан дарак беради. Фақат пойтахт – Тошкент вилоятида у ҳақиқий реал воқеликни акс эттиради, чунки бу ерда, бошқа вилоятларга қараганда, саноат тармоқлари нисбатан яхшироқ ривожланган. Миллий ва минтақавий иқтисодиётнинг таркибий тузилишини шаҳарлар тўғри ва тизими ҳам яққол ифодалаб беради. Аксарият ҳолларда шаҳарлар сонининг кўплиги, йирик шаҳар ва шаҳар агломерацияларининг мавжудлиги ҳудуд ижтимоий-иқтисодий салоҳиятининг юқорилигини кўрсатади. 2013 йил маълумотларига кўра, республикада 119 шаҳар ва 1065 шаҳарча мавжуд. Шаҳарлар сони бўйича Қорақалпоғистон Республикаси (12), Қашқадарё (12) ва Тошкент (16) вилоятлари ажралиб туради. Айни вақтда ҳудудий урбанистик таркиб Жиззах, Хоразм ва Сирдарё вилоят уларнинг тўри Жиххаз, Хоразм ва Сирдарё вилоятларида яхши ривожланмаган.
4-жадвал

Download 87,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish