Mundarija kirish I bob. Jizzax viloyatning tabiiy geografik xususiyatlari va tabiiy resurslari

Nurota davlat qo’riqxonasi
. Jizzax viloyatining g’arbiy qismi (Forish 
tumani)da, Nurota tog’ining 
shimoliy yon bag’rida joylashgan qo’riqxona. 1975 
yilda tashkil etilgan. Maydoni 17752 ga, shu jumladan, o’rmonlar bilan qoplangan 
tog’ining2599 ga (2001), dengiz sathidan 530-2100 m balandlikda. Asosiy vazifasi 
shu hududning o’simlik va hayvonot olamini muhofaza qilish, Xalqaro va 
O’zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan arxarnnng Osiyo kuyi turiga mansub Severtsev 
kuyi (Qizilqum kuyi) populyatsiyasini hamda yong’okning tabiiy xilma-xilligini 
saq,lashdan iborat. 
Qo’riqxonada 
o’simliklarning 
629 
tadan, 
qushlarning 
195 
tadan, 
hayvonlarning 60 tadan ortik, turi bor. Ularning ko’pchiligi endemik (lola turlari, 
anzur piyozi). Yong’oq daraxtlari bilan birga yovvoyi olma, qayrag’ochlar o’sadi. 
Butalar qoplami, asosan, Turkiston do’lanasi, qizil, uchkat, zirk, irgay, yovvoyi 
toklardan iborat. Qo’riqxona hududi tabiat manzaralariga, arxeologik topilmalarga 
boyligi bilan ham ajralib turadi: qoyatosh (tog’ 
kuyini ovlash) suratlari, Majrum-
soydagi tanasi yo’g’onligi 8,5 m keladigan sharq biotasi daraxti (yoshi taxminan. 
1000 yildan ortiq) kabi yodgorliklari bor. Arxarlar soni 500 dan ko’proq.
II. Betakror tog’ archazor o’rmonlari tabiati ekoturistik resurslar sifatida. 
2.1. Turkiston tizmali tog’lari shimoliy yon bag’ridagi archazor o’rmonlari. 
2.2. Molguzar tog’ tumanlaridagi siyrak archazor o’rmonlari bilan bog’liq 
tabiat landshaftlari. 
2.3. Nurota tog’ tizmalaridagi archazor, yon tokzor o’rmonlari 
2.4. “Zomin” tog’laridagi archazor o’rmonlari 
2.5. “Baxmal” tog’lari archazor o’rmonlari 
2.6. “Forish” tog’lari tabiat landshaftlari 
2.7. “Quytosh” tog’laridagi tosh haykallar va qoyatoshdagi qadimiy rasmlar. 
2.8. Mirzachul va qumli cho’l tabiat landshaftlari 
III. Suv havzalari ekoturistik resurslar sifatida. 
3.1. Sangzor daryosi suv havzasi. 

---

60
3.2. Zominsuv daryosi suv havzasi. 
3.3. Jizzax suv ombori. 
3.4. Arnasoy ko’li havzasi. 
3.5. Aydarko’l suv havzasi.