Mundarija: kirish I. Bob. Asosiy makroiqtisodiy ko`rsatkichlar va ularni xisoblash

MUNDARIJA:


KIRISH………………………………………………………………………….…3
I.BOB. ASOSIY MAKROIQTISODIY KO`RSATKICHLAR VA ULARNI XISOBLASH
1.1. Milliy iqtisodiyotni taxlil qilishda qo`llaniladigan asosiy
ko`rsatkichlar. Yalpi ichki maxsulot tushunchasi………………….…………..…..5
1.2. YAIMni daromadlar(taqsimot usuli) bo`yicha xisoblash. Milliy xisobchilik tizimidagi boshqa ko`rsatkichlar…………………………………………….........11
II.BOB. MILLIY IQTISODIYOT RIVOJLANISHI JARAYONLARIDA TURLI MAKROIQTISODIY KO`RSATKICHLAR
2.1. Mamlakatning makroiqtisodiy holati ko`rsatkichlar tizimi………………….15
2.2. Makroiqtisodiyotda foydalaniladigan miqdor ko’rsatkichlari……………….21
XULOSA……………………………………………………………………...…28
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI………………………...29

KIRISH
Mamlakat iqtisodiyoti rivojlanishini taxlil qilish, milliy iqtisodiyot rivojlanishidagi muammolarni aniqlash hamda uni yanada rivojlantirish bo`yicha chora-tadbirlar ishlab chiqarish uchun bir qator iqtisodiy ko`rsatkichlardan foydalaniladi. Aloxida firmalar faoliyatiga baxo berishda qo`llaniladigan ko`rsatkichlardan farqli tarzda bu ko`rsatkichlar milliy iqtisodiyotning barcha sub`ektlari faoliyatiga umumiy baxo berish, makroiqtisodiy taxlil o`tkazish, mamlakat iqtisodiyotining jaxon xo`jaligida raqobatga bardoshliligi darajasini aniqlash imkonini beradi.
Bu ko`rsatkichlarga quyidagilar kiradi:
· Yalpi ichki maxsulot (YAIM), Sof ichki maxsulot (SIM), Yalpi milliy daromad (YAMD), Sof milliy daroimad (SMD), shaxsiy daromad (SHD), SHaxsiy tasarrufidagi daromad (SHTD), Iste`mol(S), Jamgarish (S) ko`rsatkichlarining xajmi va o`sish sur`atlari;
. iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishi;
. mamlakat eksporti va importi xajmi, tarkibi, YAIMdagi ulushi va o`sish suratlari;
. resurslardan foydalanishning samaradorligini xarakterlovchi ko`rsatkichlar (Mexnat unumdorligi, Fond qaytimi);
· davlat byudjeti taqchilligi, deflyator, iste`mol baxolari indeksi, inflyatsiyaning o`sish sur`atlari;
· ishsizlik darajasi va ishsizlar soni, axolining ish bilan bandlik darajasi;
· axolining moddiy ne`matlar va xizmatlar iste`moli xajmi, ularning jamg‘armalari, ish xaqining quyi miqdori va boshqalar.
Davlat byudjeti taqchilligi va inflyatsiya surati kabi ko`rsatkichlar umumiy makroiktisodiy vaziyatga baxo berishda qo`llanilsa, YAIM, SIM, YAMD, SMD, SHD, SHTD, S, S ko`rsatkichlari milliy ishlab chiqarishning parametrlarini va dinamikasini taxlil etishda foydalaniladi.
Bu ko`rsatkichlar iqtisodiyotning barcha sub`ektlari faoliyatlari natijasi sifatida aniqlanib, ularni xisoblashning asosini Milliy xisobchilik tizimi(MXT) tashkil etadi. MXT mamlakat buxgalteriyasi vazifasini o`tagani xolda uning standartlaridan kelib chiqqan xolda makroiqtisodiy ko`rsatkichlarni xisoblash, mamlakatlararo taqqoslovlarni amalga oshirish imkonini beradi.
Mamlakat iqtisodiyotining xaqiqiy xolatini o`rganish, unga tizimli baxo berish uchun yukorida sanab o`tilgan barcha ko`rsakichlardan foydalanish zarur, aks xolda bir tomonlama yondoshuvga yo`l qo`yilishi mumkin.