Mundarija Kirish I adabiyotlar sharxi II asosiy qism

Oqsillarning elementar tarkibi. Oqsillaming elementar tarkibi quyidagicha: uglerod 50,6 - 54,5%, azot 15-17%, kislorod 21,5 -23,5% , vodorod 6,5-7,3% , oltingugurt-0,5% ni tashkil qiladi. Oqsil molekulasida azot miqdori doimiy bo‘ladi va o ‘rtacha 16%ni tashkil etadi. Bu elementlardan tashqari oz miqdorda fosfor temir, rux, mis, marganets, magniy va yod uchraydi. Azot miqdoridan foydalanib plazmadagi oqsil miqdori aniqlanadi. Oqsillar kislota, ishqor va ferment yordamida gidrolizlanganda aminokislotalar hosil bo‘ladi. . Oqsil molekulalarining shakli va o‘lchami: Oqsil molekulalarining shakli ultratsentrifugalash, rentgenstruktur analiz asosida yoki elektron mikrosko'pda aniqlanadi. Tahlillar shuni ko‘rsatdiki, oqsil molekulalari har uch olchami bo'yicha assimetrik moddalardir. Tabiiy oqsillar molekulasining shakliga qarab 2 guruhga bo`liinadi:globulyar va fibrillyar. Fibrillyar oqsillaming molekulasi ipsimon boiib, uzunligi diametriga nisbatan 100 marta ko'proqdir. Globulyar oqsil molekulasi sferik shaklga ega boiib, uning uzunligi diametriga qaraganda 3-10 marta ortiqdir. Masalan: elastin oqsil molekulasining diametri 70 nm boiib oval shaklda, gemoglobin oqsilini diam etri 220 nm bo`lib ozgina cho‘zinchoq shaklda, miozinmolekulasining diametri 100 nm boiib, uzunligi ming angstremga teng. Shunday qilib, miozin oqsili tolasimon bo`ladi. .

2.1 4-rasm o`simlik oqsillari

2.2.Oqsillarning klassifikatsiyasi, oddiy oqsillar birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi,tortlamchi oqsillar Oqsillar o‘zlarining kimyoviy tarkibi bo‘yicha -oddiy (proteinlar)va murakkab ( proteidlar) oqsillarga bo‘linadi

2.2 1-rasm Oqsillar klassifikatsiyasi

2.2 2-rasm oqsillar klassifikatsiyasi

Murakkab oqsillarning molekulalari oqsil qismdan (aminokislotalardan) va oqsil bo‘lmagan (boshqabirikmalardan) – prostetik guruhdan tuzilgan. Prostetik guruhlarining kimyoviy tabiatiga ko‘ra murakkab oqsillarni bir necha sinfchalarga bo‘linadi: xromoproteidlar, nukleoproteidlar, lipoproteidlar, glikoproteidlar, fosfoporoteidlar, metalloproteidla