10- jadval
Trenirovka tsiklida mashg‘ulotlar asosai nimaga mo‘ljallanganiga qarab, ularning ketma-ketlik tartibi
Kun lar
|
Trenirovka mashg‘uloti asosan kimaga mo‘ljallangan
|
Ishning jadalligi
|
M ashg‘ulot lardagi umumiy
kuch kelish
|
1.
|
Texnikani o‘rganish va uni takomyllashtirish
|
Kichik, o‘rta va katta
|
O’rtacha
|
2.
|
Tezkorlikni (tezlikni) rivojlantirish yoki texnikagi takomillashtirish
|
Maksimal
|
O’rtama va katta
|
3.
|
Chidamlilikni yoki kuchni rivojlantirish
|
O’rtacha, katta yoki maksimal
|
Katta va nihoyasi darajasiga yaqin
|
4.
|
Umumiy ish qobiliyatini oshirish, yoki mashq ko‘rganli darajasini
saqlash,yoki faol dam olish
|
Kichik va o‘rtacha
|
Kichik va o‘rtacha
|
5.
|
Dam olish
|
|
|
Bu yerda mashg‘ulotning asosiy vazifasi ko‘rsatilgan, lekin qariyb hamma mashg‘ulotda boshqa yordamchi vazifalar ham hal etiladi, Masalan, texnikani o‘rganish va takomillashtirish bilan birga, shu mashg‘ulotning‘ o‘zida tezkorlikni, kuchni, egiluvchanlikni rivojlantnrish vazifalari ham ado etilishi mumkin.
Har kuni, ko‘pincha zsa bir kunda ikki marta trenirovka qilish — yuqori sport mahoratiga erishishning asosiy shartidir. Mashg‘ulotlar miqdori o‘zgarilmasdan, kuch kelishni faqat dozirovka bilan o‘zgartiriladi. Trenirovka tsikllarida maksimal kuch keladigan mashg‘ulotlarni kam kuch keladigan mashg‘ulotlar, shuningdek faol dam olish bilan almashtirib turish kerak; maksimal kuch kelish texminan bir xil fursatdan keyin o‘tkaziladigan 2-3 mashg‘ulotda bo‘lishi kerak.
Trenirovkada kuch kelish. Yengil atletikachilarning trenirovka vazifalarini
hal etish uchun, sportchiga katta kuch keladigan, ya’ni uning organizmiga katta yuk tushadigan, zo‘r keladigan (hajmi, jadalligi va boshqarish murakkabligi jihatidan) mashqlar qilish kerak bo‘ladi. Albatta, bu darajaga asta-sekin yetiladi. Gruppa bo‘lib o‘tkaziladigan yengil atletika mashg‘ulotlarida kuch kelishni ko‘paytirish mashqlar zichligini oshirish (gruppa bo‘lib start olish va tezlanishlar, biri ketidan ikkinchisi ketma-ket sakrash, uloqtirishda bir vaqtda ko‘p snaryadlarni ishlatish, tekis yugurishda va to‘siqlar osha yugurishda, estafetada, o‘yinlarda, maxsus mashqlarda gruppa bo‘lib mashq qilish) hisobiga bo‘ladi. Shuningdek, darsning tayyorlov qismidagi mashqlarni jadalroq bajarish yo‘li bilan ham; yugurishni, sakrashni, uloqtirishni ko‘proq takrorlash, ular o‘rtasidagi tanaffuslarni kamaytirish bilan ham trenirovkada kuch kelishni ko‘paytirsa bo‘ladi.
Kuch kelishni oshirish uchun, musobaqalar, zstafetalar va o‘yinlar shaklida o‘tkaziladigan trenirovka mashqlari, jumladan aniq uloqtirishdan, ta’sirga hozirjavoblikdan va hokazolardan musobaqalarda ham qo‘llanadi. Emotsional ko‘tarinkilik bunday mashqlarni jadalroq bajarishga yordam beradi.
Bunday mashqlar qatori kishini to‘lqinlantirmaydigan, lekin tirishqoqlik va matonat talab qiladigan mashqlar ham qilinadi.
Kuch kelishni (ayniqsa hajmini) oshirish bilan birga muskullarni va oyoq bo‘g‘inlarini jorohatlanpshdan saqlash uchun yugurish, sakrash, uloqtirish va maxsus mashqlarni yumshoq yerda (o‘tloq joylarda, nina barg o‘rmonlarda), qipiqli yo‘lkalarda bajariladi.
Stadionlarda ko‘proq sakrash va boshqa maxsus mashqlar o‘tkaziladigan yo‘lkalardan foydalaniladi. Balandlikka sakrashda va langarcho‘p bilan sakrashda hozirgi vaqtda sportchilar baland ko‘tarmalar ustiga tushadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |