Mundarija kirish Adabiyotlar sharhi

Kavanagning tabaqalash usulida titrlanadigan (A) modda eritmasidan V (ml) olingan bo'lib, A ning miqdori M molyar titrantning v (ml) eritmasiga ekvivalent bo'lsa, aniqlanadigan moddaning dastlabki konsentratsiyasi (c).

boladi. Bunda, M va У ma'lum bo`lganligi uchun maqsad v_o ni aniqlashga qaratiladi.
Titrantdan ozgina qo'shimcha (Sv) hajm kiritilsa, aniqlanadigan A moddaning reaksiyaga kirmay qolgan miqdori (v — 8v)Mqiymatga ekvivalent boiadi. Bu ikkinchi nuqtadagi e.yu.k.ning qiymatini beradi:
Demak, v ni aniq topish uchun E_{ va E qiymatlar aniq oichangan bo'lishi va 5£>10 mV bo'lishi, ya'ni o'lchash ekvivalentlik nuqtasiga imkoni boricha yaqin bo'lishi kerak, lekin har ikkala nuqta uchun ham u e.n. dan oldinroq bo'lishi lozim. Bundan tashqari xato kam bo'lishi uchun V_o qiymat v+8v qiymatdan ancha katta bo'lishi kerak. Shuning uchun ham bu usul suyultirilgan eritmalarda keng qo'llaniladi.
Ekvivalentlik nuqtasiga yaqin ikki nuqtadagi potensial qivmatlarini o'lchashga asoslangan usul. O'lchangan qiymatlar ekvivalentlik nuqtasiga to'g'ri kelsa, titrantning hajmi quyidagi formula yordamida topiladi.

bu yerda, 8E — titrlashning ikki nuqtasiga to'g'ri keladigan potensiallar farqi, £>0 yoki dE= IE-E₂ \ shaklida olinadi. V_} va V₂ — titrlashning ushbu ikki nuqtasiga to'g'ri keladigan titrantning hajmlari, ml. Qolgan belgilar yuqoridagilarga muvofiq keladi.
Musbat ishora ekvivalentlikdan oldingi nuqtalar olinganda, manfiy ishora esa undan keyingi nuqtalar olinganda ishlatiladi.
Chizma usullar. Titrlash oxirgi nuqtasini aniqlashning chizma usullari integral (to'liq), differensial (farqli), ikkinchi tartibli hosila, egri chiziqlarni to'g'rilash (Gran) va boshqa usullarga bolinadi.
Integral usulida e.yu.k.ning titrant hajmiga bogiiqlik chizmasi tuziladi. Bu chizma asosida titrlashning oxirgi nuqtasini topish uchun urinmalar o'tkaziladi. Odatda, urinma egri chiziqning to'g'ri chiziqli sohalaridan o'tkaziladi. O'tkazilgan urinmalar asosida kesishish nuqtalarining abssissa o'qiga perpendikulyar bo'lgan balandligi topiladi, Bu balandlik teng ikkiga bo'linadi (a nuqta) va a nuqtadan titrlash egri chizig'i bilan kesishguncha abssissa o'qiga parallel o'tkaziladi. Shu paralleling titrlash egri chizig'i bilan kesishish nuqtasidan esa abssissa o'qiga perpendikular tushiriladi. Ushbu perpendikularning abssissa o'qi bilan kesishish nuqtasi t.o.n. siga to'g'ri keladi.