Mundarija kirish 4 akt bilan taraqqiyot o'rtasidagi o'zaro aloqa

Gender tenglikka erishish uchun nima qilinmoqda? 
Hukumat qator qonunlar va milliy dasturlar, shu jumladan O’zbekistonda 
ayollarning ahvolini yaxshilash strategiyasi va ustuvor sohalarini belgilaydigan 
Milliy harakat platformasini (1998-2005) qabul qildi. Yaqinda Prezidentning 
“O’zbekiston Respublikasi Xotin-qizlar qo’mitasining faoliyatini qo’llab-
quvvatlsh bo’yicha qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi farmoni asosida 
ayollar uchun yangi ish joylari yaratish hisobiga ularning iqtisodiy ahvolini 
yaxshilash hamda tadbirkorlik faoliyatini rag’batlantirishga qaratilgan tegishli 
dastur ishlab chiqildi. Dasturda, shunigdek, ayollarning siyosiy va ijtimoiy 
faoliyatdagi ishtirokini kuchaytirish choralarini amalga oshirish ham nazarda 
tutilgan. 
BMTning ayollarga nisbatan kamsitishning barcha shakllariga barham 
berish qo’mitasi O’zbekistonning “Ayollarga nisbatan kamsitishlarning barcha 
shakllariga barham berish to’g’risida”gi Konventsiyaning bajarilishi bo’yicha 
Milliy ma’ruzasiga tavsiyalar tayyorladi. Hukumat navbatdagi qadam sifatida 
Milliy harakat dasturini qabul qildi hamda uning hayotga tatbiq etilishini 
muvofiqlashtirish va monitoring qilish uchun ishchi guruh tuzdi. Hukumat, 
shuningdek, ayollarning o’z huquqlaridan xabardor bo’lish darajasini oshirish va 
ularning jamiyatdagi ahvolini yaxshilash bo’yicha qator tadbirlarni qo’llab-
quvvatladi.

---

 11 
Ko’plab MDH mamlakatlarida bo’lgani singari, O’zbekiston ayollari ham, 
so’nggi o’n yillik davomida an’anaviy odatlarga qaytilgani sari, o’zlarining 
jamiyatdagi roli pasayganining guvohi bo’lishdi. Odatiy fikrga ko’ra, 
erkaklarning jamiyatdagi maqomi yuqori bo’lib, oila to’g’risida g’amho’rlik 
qilishlari va uni t a’minlashlari darkor. Bunday maslak ko’pincha ayollarning 
yaxshi haq to’lanadigan ishdan hamda rahbarlik lavozimlarida ishlashdan 
bahramand bo’lishini cheklaydi, shunigdek ota-onalar qizlarning ta’lim olishiga 
mablag’ sarflashdan bosh tortishi bilan tahdid soladi.
Gender va ta’lim 
Ta’limdagi gender tenglik Konstitutsiya bilan kafolatlangan. 1997 yilda 
qabul qilingan “Ta’lim to’g’risida”gi Qonunda kasb tanlash va barcha o’quv 
yurtlarida ta’lim olishda erkaklar va ayollarga teng huquqlar ko’zda tutilgan.
Ta’limning yuqori darajalarida, shu jumladan akademik litseylar va oily 
o’quv yurtlarida gender balansni yaxshilash zarurligi haqida rasmiy statistika 
ko’rsatkichlari guvohlik beradi. O’zbekistondagi erta nikohdan o’tish ko’p 
hollarda qiz bolalar ta’lim olishni davom ettirishlariga to’sqinlik qiladi. Bu esa, 
o’z navbatida, ularning bo’lajak amaldorlik imkoniyatlari cheklanishining asosiy 
sababi hisoblanadi.
Ayollarning ta’limning oliy va o’rta kasb-hunar darajasida davom ettirishi, 
ularning iqtisodiy faoliyatdagi tobora faol ishtirok etishi kabi, o’zbek jamiyatida 
gender tarzini va ayollarning roli to’rt devor bilan cheklanishi holatini asta-sekin 
bartaraf etishda muhim rol o’ynaydi. Hukumat buni e’tirof etadi va Milliy harakat 
rejasi hamda boshqa qator dasturlarda qizlar ta’lim olishiga e’tibor qaratadi.
Ayollar siyosatda 
Yaqinda amaldagi qonunlarga ayollarning siyosiy faoliyatda hamda 
qarorlar qabul qilish jarayonida ishtirok etishini rag’batlantirishga qaratilgan 
o’zgarishlar kiritldi, shu tufayli parlament a’zolari bo’lgan ayollar soni ancha 
ko’paydi.
O’zbekiston Xotin-qizlar qo’mitasi hukumatning mamlakatda ayollar 
muammolari bilan bo’gliq siyosatini ta’riflash hamda amalga oshirishda mas’ul 
bo’lgan asosiy tuzilmadir. Xotin-qizlar qo’mitasi rahbari ayni mahalda Bosh 
vazir o’rinbosari hisoblanadi. Butun mamlakat miqyosida xotin-qizlar ishtirokida 
qarorlar qabul qilishda mutanosiblikni ta’minlash uchun viloyat xotin-qizlar 
qo’mitalari rahbarlari ayni mahalda hokim o’rinbosarlari bo’lib, mahalliy 
darajada xotin-qizlar manfaatlarini qo’llab-quvvatlsh hamda ularning salohiyatini 
ro’yobga chiqarish uchun mas’uldirlar.