Mundarija kirish. 3 Xom ashyo mahsulotlarining tavsifi Tayyor mahsulot tavsifi. 12 Jarayonning fizik kimyoviy asoslar Texnologik sxema bayoni 18 Texnologik hisob

Ammiakning oksidlash bosqichining issiqlik balansi:

Kelishi			Sarf
Nomi	kJ/soat	%	Nomi	kJ/soat	%
NH3 ni oksidlashdagi issiqlik	136750943	86,5	Bug’ hosil bo’lishiga sarflangan issiqlik	93619124	59
Hаvo bilan kelyotgan issiqlik	18198537	11,5	Nitroza gazlari bilan chiqib ketayotgan issiqlik	63544197	40
NH3 bilan kelayotgan issiqlik	2968784	2	Atrof – muhitga yo’qotilgan issiqlik	754943	1
Jami	157918264	100	Jami	157918264	100

7.Asosiy qurilmaning bayoni.

Nitrat kislota ishlab chiqarish jarayonida kontakt, absorber kabi qurilmalar asosiy qurilmalar hisoblanadi.

Gaz holidagi ammiakni havo bilan azot oksidlarigacha oksidlanishi kontakt qurilmalarida amalga oshiriladi.
Kontakt qurilmasi, asosan po’latdan tayyorlangan bo’lib, konversiyalanish natijasida yuqori harorat hosil bo’lgani uchun ham qurilma tarkibida nikel, titan, xrom kabi elementlar har xil miqdoriy nisbatlarda qo’shib tayyorlanadi. Qurilmaning korpusi asosan 12x18H10T markali po’latdan tayyorlanadi. Kontakt qurilmasi vertikal sferiksimon silindirik ko’rinishda bo’lib, qurilmaning umumiy balandligi 12000 mm, diametri 3000 mm ga teng.
Kontakt qurilmasining yuqori qismi aralashtirgichdan iborat bo’lib, bu yerda gaz va havo holidagi ammiak aralashtiriladi. Aralashmaning tarkibidagi ammiakning miqdori 9,6 – 10,5 % oshmasligi kerak. Havo ammiak qurilmaning yuqorigi qismida aralashtiriladi, chunki aralashma portlash muhitiga juda yaqin (havoning tarkibida) ammiakning miqdori 12,5 % ortib ketsa, portlab ketishi mumkin. Ammiak havo aralashmasi 52 dona filtrdan mayin tozalanadi. Filtrlangan havo – ammiak aralashmasi tarkibidagi ammiakning miqdori 0,5 mg/nm³ dan ortmasligi kerak. Tozalangan havo – ammiak aralashmasi, azot – vodorod yetita platina katalizator to’rlarida oksidlanadi:
4NH₃ + 5O₂ 4NO + 6H₂O +904kJ
4NH₃ + 4O₂ 2N₂O + 6H₂O +1104,4kJ
4NH₃ + 3O₂ 4N₂ + 6H₂O +1268,6kJ
Katalizator to’rlarida bir vaqtda quyidagi reaksiya ham borishi mumkin, mahsulot sifatida molekulyar azot hosil bo’ladi.
4NH₃ + 6H₂O 5N₂ + 6H₂O.