Mundarija kirish. 3 Xom ashyo mahsulotlarining tavsifi Tayyor mahsulot tavsifi. 12 Jarayonning fizik kimyoviy asoslar Texnologik sxema bayoni 18 Texnologik hisob

4.Jarayonning fizik – kimyoviy asoslari

Suyultirilgan nitrat kislotani ammiakdan olinadi va quyidagi bosqichlardan iborat:

1. 
   Ammiakni azot II oksidigacha oksidlash.
   

4NH₃ + 5O₂ = 4NO + 6H₂O + 904,8 kDJ.

2. 
   Azot (II) oksidini azot III oksidigacha oksidlash.
   

2NO + O₂ = 2NO₂ + 112,96kDj.

3. 
   Azot (IV) oksidini suvga absorbsiya qilish orqali nitrat kislota olish
   

3NO₂ + H₂O = 2HNO₃ + NO + 71,46 kDj
Ammiakni kontakt oksidlanishda asosiy reaksiya bilan boradi va boshqa jarayonlar ham borishi mumkin.
4NH₃ + 4O₂ = N₂O + 6H₂O + 1104,4
4NH₃ + 3O₂ = 2N₂ + 6H₂O + 1266,28
4NH₃ + 4NO= 5N₂ + 6H₂O + 1810,6
Bu reaksiyalarda jarayonga berilayotgandi birinchi sarflanishiga sabab bo’ladi. Reaksiyalar bo’yicha boradigan ammiakni oksidlanish reaksiyalari sanoat sharoitida to’liq unga boradi.
Ammiakni oksidlanish jarayonida boshqa reaksiyalarga qaraganda NO olish reaksiyasini birdan oshiradigan platina katalizatori ishlatiladi. Katoliz jarayoni 850^oC atrofida, yuqori bosimda esa 880^oC atrofida ushlab turiladi.
Ammiak oksidlanishi natijasida o’zida NO va boshqa azot oksidlari, kislorod, azot, suv bug’lari ketgan nitroz gazlari hosil bo’ladi. Nitrat kilota olish uchun esa NO ni NO₂ bo’yicha oksidlash kerak.
Azot (IV) oksidi va uning dimerining absorbsiyalanishi quyidagicha sodir bo’ladi.
N₂O + H₂O = HNO₃
N₂O₄ + H₂O HNO₂ + HNO₃
bunda hosil bo’lgan nitrit kislota mustahkam emas va parchalanadi.
HNO₂ HNO₃ + 2NO + H₂O